Windows operatsion sistemasi nechanchi yilda ishlab chiqilgan

Microsoft Windows Microsoft tomonidan shaxsiy kompyuterlar va serverlar uchun yaratilgan operatsion tizimlar oilasining nomidir.

1. Windows 1.01 (1985)
2. Windows 1.02 (1986)
3. Windows 1.03 (1986)
4. Windows 1.04 (1987)
5. Windows 2.0 (1 noyabr 1987)
6. Windows 2.1 (Windows 386) (1987)
7. Windows 3.0 (22 may 1990)
8. Windows 3.1 (1992)
9. Windows NT 3.1 (1993)
10. Windows NT 3.5 (1994)
11. Windows NT 3.51 (1995)
12. Windows 95 (24 avgust 1995)
13. Windows NT 4.0 (1996)
14. Windows CE 1.0 (1996)
15. Windows CE 2.0 (1997)
16. Windows 98 (25 iyun 1998)
17. Windows 2000 (17 fevral 2000)
18. Windows CE 3.0 (2000)
19. Windows Millenium Edition (Me) (14 sentabr 2000)
20. Windows XP (25 oktabr 2001)
21. Windows CE 4.0 (2002)
22. Windows Server 2003 (24 aprel 2003)
23. Windows Mobile 2003 (2003)
24. Windows Mobile 5.0 (2005)
25. Windows Fundamentals for Legacy PCs (8 iyun 2006)
26. Windows Vista (30 yanvar 2007)
27. Windows Mobile 6 (2007)
28. Windows Server 2008 (2008)
29. Windows Home Server
30. Windows 7 (2009-yil, 22-oktabr)
31. Windows Phone 7 (2010-yil, 8-noyabr)

Versiyalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

Shartli belgilar:

• as. — birinchi (asosiy) reliz uchun litsenziya muddatining tugashi
• SBL — ishlab chiqaruvchilar uchun litsenziya muddatining tugashi^[4]
• retail — chakana xaridorlar uchun litsenziya muddatining tugashi
• SPx — Tizimga kiritilgan turli qo’shimchlar (service pack)lar uchun litsenziya muddatining tugashi
• ext — tizimni qo’llab-quvvatlashning to’liq tugashi

Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]

30 yil avval 1985 yilning 20 noyabr kuni Microsoft korporatsiyasi Windows operatsion tizimining ilk versiyasini taqdim etdi.

Microsoft korporatsiyasi 1975 yilda Bill Geyts va Pol Allen tomonidan tashkil etilgan. 1970-yillarning oxirida u shaxsiy kompyuterlar uchun operatsion tizim (OT)larni ishlab chiqarish bilan shug‘ullana boshladi. MS-DOS operatsion tizimning birinchilaridan edi, uning boshqaruvi buyruq qatori orqali amalga oshirilgan.

WINDOWS 1

1983 yil 10 noyabrda Microsoft Windows (ingl. «Oyna») nomli ilk grafik qobiqga ega bo‘lgan dastlabki OTni taqdim etdi. Uning savdolari 1985 yil 20 noyabrda boshlandi. Deyarli MS-DOS tarkibida bo‘lgan ushbu operatsion tizimga asosiy ilovalar kiritilgan: kalkulyator, bloknot, Paint grafik muharriri, Write matn muharriri, soat, o‘yinlar va b.

Tizim bir necha vazifani bir vaqtning o‘zida bajarish imkonini berar edi, biroq ular ekranda bir-birini to‘sib qo‘ygan holatda joylashar edi. OS apparat ta’minotida yuqori talablar va o‘sha vaqtda keng tarqalmagan sichqonlarni sotib olish zarurati tufayli mashhurlikka erishmadi.

Windows operatsion tizimi nusxasining ilk narxi Amerika bozorida 100 AQSh dollarini tashkil etgan, 500 ming nusxa sotilgan. Windows OT Apple kompaniyasi tomonidan Lisa kompyuterlari uchun ishlab chiqilgan (1983 yildan boshlab chiqarila boshlagan) grafik interfeysli boshqa operatsion tizimining raqobatchisiga aylandi.

WINDOWS 2

1987 yil 9 dekabrda Windows 2 OT taqdim etildi (natijada uning takomillashgan ko‘rinishlari chiqarila boshlandi). U mukammallashtirilgan interfeys, shuningdek dastur oynalarining yig‘ilishi imkoniyati bilan ajralib turar edi. Ilk narxi 100 AQSh dollarini tashkil qilgan, 1 million nusxa sotilgan.

WINDOWS 3

1990 yilning 22 mayida Windows 3 chiqarildi. Uning avvalgilaridan farqi, u 256 xil rangdagi dasturlar (avvalgilarida 16 ta rang) ni ishga tushirish imkoniga ega edi, bir qator qo‘shimcha yangiliklar ham kiritilgan. 1992 yilda tarmoq ilovalari (Internetga ulana oladigan TCP/IP ham shular jumlasidandir) va rus tilini ishga tushira oladigan Windows 3.1 talqini paydo bo‘ldi. OTning dastlabki narxi 149,45 AQSh dollarini tashkil qilgan. Windows 3.x Microsoft’ning tijorat jihatdan muvaffaqiyatga ega bo‘lgan ilk talqini edi, uning 25 million nusxasi sotildi.

WINDOWS NT — BARChA ZAMONAVIY WINDOWS’ LARNING ASOSI

1993 yilning 27 iyulida Windows NT OT paydo bo‘ldi, u serverlar bozori (kompyuter tizimini ta’minlovchi kompyuterlar) va ishchi stansiyalar (statsionar kompyuteralar)ga yo‘naltirilgan edi. U odatiy Windows OTdan alohida ishlab chiqilgan, barcha zamonaviy Windows’larning asosiga aylandi.

WINDOWS 95

1995 yilning 24 avgustida shaxsiy kompyuterlar uchun Windows 95 operatsion tizimi chiqarildi, unda (Start) tugmachasi paydo bo‘ldi, 16 bitli to‘liq palitra (65 mingdan ortiq ranglar) ishga tushirildi va interfeys elementlari joyi o‘zgartirildi, bu joylashuv Windows 8 paydo bo‘lguniga qadar saqlanib qoldi.

Windows 95 Microsoft va IBM-PC kompyuterlariga bozorda Apple’dan o‘zib ketish va yetakchilik qilish imkonini yaratdi. Birinchi yilning o‘zidayoq Windows 95’ning 40 million nusxasi 210 AQSh dollari narxida sotildi (Windows 3.1 talqinida esa narx 110 AQSh dollarini tashkil etgan).

WINDOWS 98

1998 yilning 25 iyunida Windows 98 OT chiqarildi. Windows 95’ning rivojlantirilgan talqini USB qurilmalari va katta hajmli qattiq disklardan foydalanish, internet, jumladan Internet Explorer i Outlook Express’dan foydalanishda yanada yaxshilangan imkoniyatga ega edi. Dastlabki to‘rt kundayoq 530 ming nusxa 110 AQSh dollaridan 210 AQSh dollarigacha bo‘lgan narxda sotilgan.

WINDOWS ME

2000 yilning 19 iyunida Windows 9x — Millenium Edition platformasidagi so‘nggi OT chiqarilgan. U uyda fodalanish uchun mo‘ljallangan, tomosha qilish, videolarni tahrir qilish va boshqa bir qator imkoniyatlarga ega bo‘lgan. Turli OAV va ekspertlar uning ishonchlilik darajasi past ekanligini bir necha bor tanqid ostiga oldilar. Dastlabki uch kun ichida 200 ming ta nusxa 59,95 AQSh dollari narxida sotilgan.

WINDOWS XP – ENG MAShHUR VeRSIYaSI

2001 yilning 15 avgustida Windows XP OT savdolari boshlandi, u OT tarixidagi eng mashhurlaridan biriga aylandi. Texnik yordamga chek qo‘yilishi va viruslarga nisbatan nozik bo‘lishiga qaramay, NetMarketshare tahliliy saytining ma’lumotlariga qaraganda, u hozirga qadar dunyodagi barcha kompyuterlarning 11,68 foizida o‘rnatilgan. Dastlabki narxi 85 AQSh dollaridan boshlanadi. 2015 yil holatiga ko‘ra, 1 milliardga yaqin nusxasi sotilgan.

WINDOWS VISTA

2006 yilning 30 noyabrida Windows Vista paydo bo‘ldi. Asosiy yaxshilangan tomonlari orasida viruslarga qarshi himoya va Aero grafik interfeysini qayd etish mumkin. Mazkur OTni operatsiyalarni sekin amalga oshirishi, doimiy ravishda parolni kiritish va kompyuter qaroqchiligi huquqidagi murakkab tizim tufayli tanqid qilishgan. Sotuvlar boshlanganidan bir oy o‘tgach, 20 million nusxa talqiniga qarab 199 dan 399 AQSh dollarigacha bo‘lgan narxda sotilgan.

WINDOWS 7

2009 yilning 22 oktabrida Windows 7 OT savdoga chiqarildi. Unda Vista’dagi kamchiliklar bartaraf etilgan va interfeys yaxshilangan. Dastlabki narxi – 159,99 dan 319,99 AQSh dollari qiymatida. Ikki yil ichida 450 millondan ortiq nusxalar sotildi. NetMarketshare ma’lumotlariga ko‘ra, 2014 yilning noyabrida dunyodagi barcha kompyuterlarning 55,71 foizida o‘rnatilgan.

WINDOWS 8

2012 yilning 26 oktabrida Microsoft Windows 8 OTni ishga tushirdi. Unda “Pusk” tugmasidan voz kechish va foydalanuvchi interfeysini butunlay qayta ishlab chiqib, ekrandagi “plitka” elementlari ko‘rinishida «Metro» muhitiga almashtirishga qaror qilindi.

Mazkur talqin oddiy kompyuterlarga qaraganda planshetlar uchun mo‘ljallangan deya tanqid ostiga olingan. Kamchiliklarning bir qismi Windows 8.1 da bartaraf etildi. Dastlabki olti oy ichida 100 milliondan ortiq nusxasi sotildi. Ilk narxi 14,55 dan 199,99 AQSh dollarini tashkil etgan. 2015 yil iyun oyi holatiga ko‘ra, 10,68 foiz shaxsiy kompyuterlarda undan foydalanilmoqda.

WINDOWS 10

2015 yilning 25 iyulida yangi talqin Windows 10 sotuvga chiqarildi. U barcha platformalar – serverladan tortib, mobil telefonlar uchun yagona tizimga aylandi. O‘zgartirilgan elementlar orasida shaxsiy kompyuterlar uchun «Pusk» menyusi va tugmasining qaytishini alohida ta’kidlab o‘tish mumkin. Windows 7 va Windows 8 OT foydalanuvchilari yangi talqinga bepul “apgreyd” ga ega bo‘lishdi, yangi nusxa 119 dan 199 AQSh dollari qiymatida edi. Ilk 2,5 oy mobaynida yangi tizim 110 milliondan ortiq kompyuterlarda o‘rnatildi, operatsion tizim bozoridagi ulushi 2015 yil noyabr oyi holatiga ko‘ra, 7,94 foizni tashkil etmoqda.

BOZORDAGI ULUShI

NetMarketshare ma’lumotlariga qaraganda, Windows’ning barcha talqinlari dunyodagi shaxsiy kompyuterlardagi OT umumiy bozorining 90,42 foizini egallaydi. Serverlar bozoridagi ulushi – 30 foizga yaqin (NetCraft ingliz kompyuter kompaniyasi ma’lumotlari).

Manba: Xabardor.uz internet nashri

30 yil avval 1985 yilning 20 noyabr kuni Microsoft korporatsiyasi Windows operatsion tizimining ilk versiyasini taqdim etdi.

Microsoft korporatsiyasi 1975 yilda Bill Geyts va Pol Allen tomonidan tashkil etilgan. 1970-yillarning oxirida u shaxsiy kompyuterlar uchun operatsion tizim (OT)larni ishlab chiqarish bilan shug‘ullana boshladi. MS-DOS operatsion tizimning birinchilaridan edi, uning boshqaruvi buyruq qatori orqali amalga oshirilgan.

WINDOWS 1

1983 yil 10 noyabrda Microsoft Windows (ingl. «Oyna») nomli ilk grafik qobiqga ega bo‘lgan dastlabki OTni taqdim etdi. Uning savdolari 1985 yil 20 noyabrda boshlandi. Deyarli MS-DOS tarkibida bo‘lgan ushbu operatsion tizimga asosiy ilovalar kiritilgan: kalkulyator, bloknot, Paint grafik muharriri, Write matn muharriri, soat, o‘yinlar va b.

Tizim bir necha vazifani bir vaqtning o‘zida bajarish imkonini berar edi, biroq ular ekranda bir-birini to‘sib qo‘ygan holatda joylashar edi. OS apparat ta’minotida yuqori talablar va o‘sha vaqtda keng tarqalmagan sichqonlarni sotib olish zarurati tufayli mashhurlikka erishmadi.

Windows operatsion tizimi nusxasining ilk narxi Amerika bozorida 100 AQSh dollarini tashkil etgan, 500 ming nusxa sotilgan. Windows OT Apple kompaniyasi tomonidan Lisa kompyuterlari uchun ishlab chiqilgan (1983 yildan boshlab chiqarila boshlagan) grafik interfeysli boshqa operatsion tizimining raqobatchisiga aylandi.

WINDOWS 2

1987 yil 9 dekabrda Windows 2 OT taqdim etildi (natijada uning takomillashgan ko‘rinishlari chiqarila boshlandi). U mukammallashtirilgan interfeys, shuningdek dastur oynalarining yig‘ilishi imkoniyati bilan ajralib turar edi. Ilk narxi 100 AQSh dollarini tashkil qilgan, 1 million nusxa sotilgan.

WINDOWS 3

1990 yilning 22 mayida Windows 3 chiqarildi. Uning avvalgilaridan farqi, u 256 xil rangdagi dasturlar (avvalgilarida 16 ta rang) ni ishga tushirish imkoniga ega edi, bir qator qo‘shimcha yangiliklar ham kiritilgan. 1992 yilda tarmoq ilovalari (Internetga ulana oladigan TCP/IP ham shular jumlasidandir) va rus tilini ishga tushira oladigan Windows 3.1 talqini paydo bo‘ldi. OTning dastlabki narxi 149,45 AQSh dollarini tashkil qilgan. Windows 3.x Microsoft’ning tijorat jihatdan muvaffaqiyatga ega bo‘lgan ilk talqini edi, uning 25 million nusxasi sotildi.

WINDOWS NT — BARChA ZAMONAVIY WINDOWS’ LARNING ASOSI

1993 yilning 27 iyulida Windows NT OT paydo bo‘ldi, u serverlar bozori (kompyuter tizimini ta’minlovchi kompyuterlar) va ishchi stansiyalar (statsionar kompyuteralar)ga yo‘naltirilgan edi. U odatiy Windows OTdan alohida ishlab chiqilgan, barcha zamonaviy Windows’larning asosiga aylandi.

WINDOWS 95

1995 yilning 24 avgustida shaxsiy kompyuterlar uchun Windows 95 operatsion tizimi chiqarildi, unda (Start) tugmachasi paydo bo‘ldi, 16 bitli to‘liq palitra (65 mingdan ortiq ranglar) ishga tushirildi va interfeys elementlari joyi o‘zgartirildi, bu joylashuv Windows 8 paydo bo‘lguniga qadar saqlanib qoldi.

Windows 95 Microsoft va IBM-PC kompyuterlariga bozorda Apple’dan o‘zib ketish va yetakchilik qilish imkonini yaratdi. Birinchi yilning o‘zidayoq Windows 95’ning 40 million nusxasi 210 AQSh dollari narxida sotildi (Windows 3.1 talqinida esa narx 110 AQSh dollarini tashkil etgan).

WINDOWS 98

1998 yilning 25 iyunida Windows 98 OT chiqarildi. Windows 95’ning rivojlantirilgan talqini USB qurilmalari va katta hajmli qattiq disklardan foydalanish, internet, jumladan Internet Explorer i Outlook Express’dan foydalanishda yanada yaxshilangan imkoniyatga ega edi. Dastlabki to‘rt kundayoq 530 ming nusxa 110 AQSh dollaridan 210 AQSh dollarigacha bo‘lgan narxda sotilgan.

WINDOWS ME

2000 yilning 19 iyunida Windows 9x — Millenium Edition platformasidagi so‘nggi OT chiqarilgan. U uyda fodalanish uchun mo‘ljallangan, tomosha qilish, videolarni tahrir qilish va boshqa bir qator imkoniyatlarga ega bo‘lgan. Turli OAV va ekspertlar uning ishonchlilik darajasi past ekanligini bir necha bor tanqid ostiga oldilar. Dastlabki uch kun ichida 200 ming ta nusxa 59,95 AQSh dollari narxida sotilgan.

WINDOWS XP – ENG MAShHUR VeRSIYaSI

2001 yilning 15 avgustida Windows XP OT savdolari boshlandi, u OT tarixidagi eng mashhurlaridan biriga aylandi. Texnik yordamga chek qo‘yilishi va viruslarga nisbatan nozik bo‘lishiga qaramay, NetMarketshare tahliliy saytining ma’lumotlariga qaraganda, u hozirga qadar dunyodagi barcha kompyuterlarning 11,68 foizida o‘rnatilgan. Dastlabki narxi 85 AQSh dollaridan boshlanadi. 2015 yil holatiga ko‘ra, 1 milliardga yaqin nusxasi sotilgan.

WINDOWS VISTA

2006 yilning 30 noyabrida Windows Vista paydo bo‘ldi. Asosiy yaxshilangan tomonlari orasida viruslarga qarshi himoya va Aero grafik interfeysini qayd etish mumkin. Mazkur OTni operatsiyalarni sekin amalga oshirishi, doimiy ravishda parolni kiritish va kompyuter qaroqchiligi huquqidagi murakkab tizim tufayli tanqid qilishgan. Sotuvlar boshlanganidan bir oy o‘tgach, 20 million nusxa talqiniga qarab 199 dan 399 AQSh dollarigacha bo‘lgan narxda sotilgan.

WINDOWS 7

2009 yilning 22 oktabrida Windows 7 OT savdoga chiqarildi. Unda Vista’dagi kamchiliklar bartaraf etilgan va interfeys yaxshilangan. Dastlabki narxi – 159,99 dan 319,99 AQSh dollari qiymatida. Ikki yil ichida 450 millondan ortiq nusxalar sotildi. NetMarketshare ma’lumotlariga ko‘ra, 2014 yilning noyabrida dunyodagi barcha kompyuterlarning 55,71 foizida o‘rnatilgan.

WINDOWS 8

2012 yilning 26 oktabrida Microsoft Windows 8 OTni ishga tushirdi. Unda “Pusk” tugmasidan voz kechish va foydalanuvchi interfeysini butunlay qayta ishlab chiqib, ekrandagi “plitka” elementlari ko‘rinishida «Metro» muhitiga almashtirishga qaror qilindi.

Mazkur talqin oddiy kompyuterlarga qaraganda planshetlar uchun mo‘ljallangan deya tanqid ostiga olingan. Kamchiliklarning bir qismi Windows 8.1 da bartaraf etildi. Dastlabki olti oy ichida 100 milliondan ortiq nusxasi sotildi. Ilk narxi 14,55 dan 199,99 AQSh dollarini tashkil etgan. 2015 yil iyun oyi holatiga ko‘ra, 10,68 foiz shaxsiy kompyuterlarda undan foydalanilmoqda.

WINDOWS 10

2015 yilning 25 iyulida yangi talqin Windows 10 sotuvga chiqarildi. U barcha platformalar – serverladan tortib, mobil telefonlar uchun yagona tizimga aylandi. O‘zgartirilgan elementlar orasida shaxsiy kompyuterlar uchun «Pusk» menyusi va tugmasining qaytishini alohida ta’kidlab o‘tish mumkin. Windows 7 va Windows 8 OT foydalanuvchilari yangi talqinga bepul “apgreyd” ga ega bo‘lishdi, yangi nusxa 119 dan 199 AQSh dollari qiymatida edi. Ilk 2,5 oy mobaynida yangi tizim 110 milliondan ortiq kompyuterlarda o‘rnatildi, operatsion tizim bozoridagi ulushi 2015 yil noyabr oyi holatiga ko‘ra, 7,94 foizni tashkil etmoqda.

BOZORDAGI ULUShI

NetMarketshare ma’lumotlariga qaraganda, Windows’ning barcha talqinlari dunyodagi shaxsiy kompyuterlardagi OT umumiy bozorining 90,42 foizini egallaydi. Serverlar bozoridagi ulushi – 30 foizga yaqin (NetCraft ingliz kompyuter kompaniyasi ma’lumotlari).

Manba: Xabardor.uz internet nashri

Несколько дней назад в сеть просочился образ ранней версии Windows 11. Различные издательства провели тесты по производительности и пришли к неутешительному выводу: Windows 11 в среднем работает хуже, чем Windows 10. Но расстраиваться рано! Проблемы производительности могут быть связаны с «сыростью» слитого образа и нюансами совместимости с текущими программами. Так или иначе, 24 июня состоится официальная презентация нового поколения операционных систем Windows, которая, возможно, даст ответы на многие вопросы. Если сегодня у вас есть настроение для ностальгии, предлагаем вам окунуться в мир Windows: познакомиться с историей, как менялась ось и что у нее внутри.

В начале 80 годов прошлого века компания IBM работала над персональным компьютером на базе процессора Intel 8088. С середины 70 годов компания Microsoft была основным поставщиком Basic для восьмибитных микрокомпьютеров. Когда IBM обратилась к Microsoft для лицензирования Basic для их нового компьютера IBM PC, Microsoft согласилась, а также посоветовала обратиться к компании Digital Research для лицензирования операционной системы CP/M. Но, получилось так, что глава Digital Research не нашел в своем графике времени для встречи для IBM, и IBM снова обратилась к Microsoft, теперь уже с просьбой решить вопрос операционной системы для IBM PC. Microsoft купила клон ОС CP/M у компании Seattle Computer Products и перенесла её на IBM PC. Итоговым названием получившейся ОС стало MS-DOS 1.0.

IBM PC

Первые продукты с названием «Windows» от Microsoft не были операционными системами. Это были графические среды для MS-DOS. На фоне успеха, в том числе и коммерческого, пользовательского интерфейса на Apple Lisa, компания решила реализовать графический интерфейс на IBM PC с MS-DOS. В отличии от относительно дешевых IBM PC, Apple Lisa стоили дорого (почти 10 тысяч долларов), и немногие покупатели могли позволить купить их. Microsoft решила занять нишу дешевых компьютеров с графическим интерфейсом. При этом низкая стоимость достигалась экономией на комплектующих и более низкая производительность, по сравнению с Lisa, избежать не получилось. Так, в 1985, 1987 и в 1990 выходят первые три версии Windows — 1.0, 2.0 и 3.0. Причем за первые шесть месяцев после релиза Windows 3.0 было продано более 1 миллиона экземпляров. Дальнейшее развитие Windows можно разделить на два направления — Windows на базе MS-DOS и Windows на базе NT.

Windows 1.01

Windows 9x

Windows на базе MS-DOS или Windows 9x не были первыми ОС от Microsoft, но они продолжали «старые традиции» и были построены на основе 16-битного кода MS-DOS. В августе 1995 года была выпущена Windows 95 — первая система семейства Windows 9x. Она уже была полноценной операционной системой с соответствующими возможностями.  Однако у системы были проблемы с безопасностью (например, не было «администратора») и с изоляцией приложений. Зависание 16-битного приложения приводило к блокировке всей системы. Проблемы со стабильностью достались и Windows 98 и Windows ME, которые отличались от выпуска 95 года рядом небольших обновлений.

Windows 95

Windows NT

В целом, к концу 80-х годов в Microsoft появилось понимание о необходимости разработки операционной системы не на базе MS-DOS. Параллельно с разработкой софта, связанного с MS-DOS, Microsoft наняла команду инженеров из компании DEC для разработки новой 32-битной операционной системы. Главой группы стал Дэйв Катлер — один из главных разработчиков ОС VMS. Новая система была названа NT — от сокращения New Technology. Основной упор при разработке NT делался на безопасность и надежность системы, а также на совместимость с Windows на MS-DOS. Так получилось, что опыт при разработке VMS повлиял на NT и сходство между ними стало причиной спора между DEC и Microsoft. По итогу спор был решен во внесудебном порядке. 

Дэйв Катлер

Первая система Windows называлась Windows NT 3.1 и была выпущена в 1993 году. Это была первая ОС от Microsoft. Индекс 3.1 был выбран для соответствия Windows 3.1 на MS-DOS. Эта версия не имела особого успеха. Для NT требовалось больше памяти, 32-разрядных приложений на рынке было мало, возникали проблемы с совместимостью драйвером. Достичь поставленных целей смогли в NT 3.5. А первым серьезным обновлением для NT стала версия 4.0 в 96 году. Теперь эта система была мощна, надежна и безопасна, а также обеспечивала тот же интерфейс, что и Windows 95 (которая к тому моменту была чрезвычайно популярной). 

Windows NT 3.1

В 2000 году вышла новая версия Windows — Windows 2000. Она развивала идеи, заложенные в системы NT. Был добавлена технология Plug-and-Play, управление электропитанием и улучшен интерфейс пользователя. 

Windows 2000

Успех Windows 2000 задал вектор развития для следующего поколения — Windows XP. В «хрюшке» Microsoft улучшила совместимость, интерфейс стал более дружелюбным. Стратегия Microsoft завоевывать аудиторию уже знакомыми системами дала плоды — за несколько лет Windows XP была установлена на сотнях миллионах ПК. Эпоха MS-DOS подошла к концу.

Windows XP

Следующий проект Microsoft пал жертвой собственных амбиций. Через пять лет после Windows XP, в 2006 году на свет вышла Windows Vista. В ней был переделан графический интерфейс, переработаны и добавлены функциональные возможности в плане безопасности. Была улучшена производительность, надежность.

Первоначальные планы Microsoft по поводу Vista были настолько обширны, что через несколько лет после начала разработки проект пришлось сильно ограничить. Vista включала в себе 70 миллионов строк кода, часть которого составлял «причесанный» код XP. Неудача Vista отчасти с тем, что она вышла не в то время. На 2006 год пришелся бум недорогих компьютеров, которые не могли обеспечить достаточную для Vista производительность. 

Windows Vista

Проблемы Vista были учтены при разработке Windows 7. Microsoft уделила большее внимание тестированию и производительности новой системы. Windows 7 быстро вытеснила Vista, а затем и XP, став самой популярной версией Windows до появления Windows 10 (сейчас Windows 7 на втором месте по популярности).

Windows 7

Бум смартфонов в начале 2010-х подтолкнул Microsoft к созданию операционной системы, которую можно было бы развернуть на разных устройствах: на телефонах, планшетах, приставках и т. д. В результате этой работы мир узрел Windows 8. «Восьмерка» построена на модульном подходе MinWin для получения небольшого ядра ОС, которое можно было бы расширить на линейку других типов устройств. Но аудитория встретила холодно такой подход. Многие люди критиковали «смартфоноподобный» интерфейс на ПК, отсутствие кнопки пуск. Для решения многих проблем Microsoft выпустила обновление под названием Windows 8.1, которая, помимо исправления имеющихся ошибок, добавила новые функции. 

Windows 8.1

И вот, к 2015 году Microsoft выпускает Windows 10. При разработке Microsoft продолжала развитие идеи единой системы для разных устройств. В «десятке» появилась голосовая помощница Кортана, вернули меню «Пуск», улучшена системная безопасность. 

Технические аспекты

Чтобы осветить все технические аспекты и тонкости операционной системы Windows понадобится не менее 1000 страниц. Для особо любопытных советуем 7-е издание «Внутреннего устройства Windows« Марка Руссиновича, специалиста по внутреннему устройству Windows. Также можно почитать «Современные операционные системы« Эндрю Таненбаума и «Operating System Concepts«: в обеих книгах есть главы, посвященные Windows. Здесь же ограничимся рассмотрением инструментов взаимодействия приложений пользователя с операционной системой (Windows API) и архитектуры «оси». 

Архитектура 

Во многих многопользовательских операционных системах сама ОС отделяется от приложений. Код ядра ОС выполняется в привилегированном режиме процессора (режим ядра). Для него доступны системные данные и оборудование. В непривилегированном режиме (пользовательский режим) выполняется код приложений. Ему предоставляется ограниченный набор интерфейсов и ограниченный доступ к системным данным. Прямой доступ к оборудованию заблокирован. При вызове программой пользовательского режима системной функции процессор выполняет специальную команду, переключающую вызывающий поток (последовательность команд внутри процесса, планируемая Windows для исполнения) в режим ядра. Когда системная функция завершается, операционная система переключает контекст потока обратно в пользовательский режим и дает возможность вызывающей стороне продолжить работу. 

Windows считается операционной системой с гибридным ядром. С одной стороны компоненты ядра Windows располагаются в вытесняемой памяти и взаимодействуют друг с другом путем передачи сообщений, как в микроядерных системах. С другой стороны ядро слишком велико (более 1 Мбайт), а большая часть кода ОС и кода драйверов устройств использует одно защищенное пространство памяти защищенного режима, что свойственно монолитным ОС. Это означает, что в теории любой компонент ОС или драйвер устройства может повредить данные, используемые другими системными компонентами. В Windows эта проблема решается за счет повышения качества и контроля происхождения сторонних драйверов через такие программы, как WHQL или KMCS. Одновременно применяются дополнительные технологии защиты ядра, такие как безопасность на базе виртуализации, функции Device Guard.

Рассмотрим ключевые системные компоненты, формирующие архитектуру системы. На рисунке ниже представлена упрощенная схема, на которой опущены некоторые элементы, например, сетевые компоненты и различные уровни драйверов. Первое, на что стоит обратить внимание — это линия, разделяющая части пользовательского режима и режима ядра. Как упоминалось выше, потоки пользовательского режима выполняются в закрытом адресном пространстве процессов. На время выполнения в режиме ядра они получают доступ к системному пространству. Таким образом, системные процессы, пользовательские процессы, процессы служб и подсистемы среды обладают собственным закрытыми адресными пространствами. 

Упрощенная схема архитектуры Windows

Вторая линия разделяет компоненты режима ядра и гипервизор (Hyper-V). Гипервизор перехватывает многие привилегированные операции, выполняемые ядром, и эмулирует их таким образом, чтобы позволить на одной и той же машине одновременно работать нескольким операционными системам. Гипервизор работает на том же уровне привилегий процессора (0), что и ядро. Но из-за использования специализированных команд процессора (VT-x у процессоров Intel, SVM у АMD) он может изолироваться от ядра с сохранением контроля над ним и приложениями. Поэтому некоторые иногда применяют термин «кольцо -1».

Четыре базовых типа процессов пользовательского режима:

• Пользовательские процессы. Эти процессы относятся к одному из следующих типов: 32- или 64-разрядные приложения Windows (приложения Windows Apps, работающие на базе среды Windows Runtime в Windows 8 и выше, включаются в эту категорию), 16-разрядные приложения Windows 3.1, 16-разрядные приложения MS-DOS, 32- и 64-разрядные приложения POSIX. Заметим, что 16-разрядные приложения могут выполняться только в 32-разрядных версиях Windows, а приложения POSIX в Windows 8 уже не поддерживаются. 
• Процессы служб. В эту категорию входят процессы, являющиеся хостами для служб Windows (например, службы планировщика задач и диспетчер печати). Обычно к службам предъявляется требование независимости выполнения от входа пользователя. Многие серверные приложения Windows (например, Microsoft SQL Server и Microsoft Exchange Server) также включают компоненты, выполняемые как службы.
• Системные процессы. Фиксированные процессы, такие как процесс входа или диспетчер сеансов, не являются службами Windows. Другими словами, они не запускаются диспетчером служб.
• Серверные процессы подсистем среды. Такие процессы реализуют часть поддержки среды ОС, предоставляемой пользователю и программисту. Изначально в Windows NT было три подсистемы среды: Windows, POSIX и OS/2. Подсистема OS/2 включалась только до Windows 2000, подсистема POSIX в последний раз была включена в Windows XP.Ultimate- и Enterprise-выпуски клиента Windows 7. Все серверные версии Windows 2008 R2 включают поддержку расширенной подсистемы POSIX, называемой SUA (Subsystem for UNIX-based Applications). Сейчас подсистема SUA не поддерживается и уже не включается как необязательное часть в версии Windows (Windows 10 версии 1607 включает подсистему Windows для Linux — WSL, Windows Subsystem for Linux).

Обратим внимание на блок DLL подсистем под блоками Процессы служб и Пользовательские процессы. В Windows пользовательские приложения не вызывают низкоуровневые сервисные функции операционной системы напрямую. Вместо этого они проходят через одну или несколько динамических библиотек (DLL) подсистем. Их роль состоит в том, чтобы преобразовывать документированные функции в соответствующие внутренние (недокументированные) вызовы системных функций, реализованных в основном в Ntdll.dll. Преобразование может включать (а может не включать) отправку сообщения процессу, обслуживающему пользовательский процесс.

Компоненты режима ядра:

• Исполнительная система. Она содержит базовые сервисные функции ОС: управление памятью, управление процессами и потоками, безопасность, ввод/вывод, сетевая поддержка и межпроцессные коммуникации.
• Ядро Windows. Низкоуровневые функции ОС: планирование потоков, диспетчеризация прерываний и исключений и многопроцессорная синхронизация. Также ядро предоставляет набор функций и базовых объектов, которые используются исполнительной системой для реализации высокоуровневых конструкций.
• Драйверы устройств. Сюда входят как драйверы физических устройств, преобразующие вызовы пользовательских функций ввода/вывода в конкретные запросы ввода/вывода к устройству, так и драйверы устройств, не относящихся к физическому оборудованию, например драйверы файловой системы или сетевые драйверы. 
• Слой абстрагирования оборудования (HAL). Прослойка кода, изолирующее ядро, драйверы устройств и прочий исполняемый код Windows от платформенно-зависимых различий в работе оборудования, например различий между системными платами.
• Оконная и графическая система. Реализация функций графического интерфейса (GUI), также известных как функции GDI: работа с окнами, элементы пользовательского интерфейса и графический вывод.
• Уровень гипервизора. Включает всего-навсего один компонент: сам гипервизор. В этой среде нет ни драйверов, ни других модулей. При этом сам гипервизор состоит из нескольких внутренних уровней и служб: собственный диспетчер памяти, планировщик виртуальных процессов, управление прерываниями и таймером, функции синхронизации, разделы (экземпляры виртуальных машин) и внутрипроцессные коммуникации (IPC, Inter-Process Communication) и многие другие.

В таблице ниже представлены некоторые файлы некоторых базовых компонентов Windows:

Windows API

Windows API (Application Programming Interface) — это программный интерфейс пользовательского режима для Windows. До появления 64-разрядной версии операционной системы программный интерфейс 32-разрядных версий Windows назывался Win32 API в отличие от исходного 16-разрядного Windows API (программный интерфейс для исходных 16-разрядных версий Windows). На данный момент термин Windows API или Win32 API относят как к 32-разрядным, так и к 64-разрядным версиям.

В «доисторические времена» Windows API состоял только из функций в стиле C. Выбор языка C был обусловлен тем, что написанный на нем код также мог использоваться из других языков. Он являлся достаточно низкоуровневым для предоставления сервиса ОС. Но огромное количество функций в сочетании с недостаточной последовательностью выбора имен и отсутствием логических группировок (вроде пространств имен C++) привели к тому, что в некоторых новых API используется другой механизм — модель COM.

COM базируется на двух основных принципах. Во-первых, клиенты взаимодействуют с объектами (серверные объекты COM) через интерфейсы — четко определенные контракты с набором логически связанных методов, сгруппированных посредством механизма диспетчеризации по виртуальным таблицам. Такой же механизм, к слову, обычно применяется компиляторами C++ для реализации диспетчеризации виртуальных функций. Таким образом обеспечивается двоичная совместимость и снимаются проблемы с декорированием имен компилятором. Поэтому, такие методы могут вызываться из многих других языков и компиляторов, включая C, C++, VB, языки .NET, Delphi и т. д. Вторым принципом является динамическая загрузка компонентов (вместо статической компоновки с клиентом).

WinRT

В Windows 8 появился новый API и исполнительная среда поддержки Windows Runtime (WinRT). WinRT состоит из платформенных сервисов, предназначенных для разработчиков приложений Windows Apps (приложения Windows Apps подходят для устройств, начиная от миниатюрных IoT-устройств до телефонов, планшетов, десктопных систем, ноутбуков и даже Xbox One и Microsoft HoloLens).

С точки зрения API платформа WinRT строится на базе COM, добавляя в базовую инфраструктуру COM различные расширения. С архитектурной точки зрения она обладает намного большей целостностью: в ней реализованы иерархии пространств имен, последовательная схема назначения имен и паттерны программирования. На базовом двоичном уровне WinRT API все равно строится на основе унаследованных двоичных файлов и API Windows. Это не новый «машинный» API для системы: ситуация немного напоминает то, как .NET строится на основе традиционного Windows API. 

.NET Framework

.NET Framework является частью Windows. Он состоит из двух основных компонентов:

• CLR (Common Language Runtime). Исполнительная среда .NET, включает JIT-компилятор для преобразования инструкций языка CIL в низкоуровневый язык машинных команд процессора, сборщик мусора, систему проверки типов, безопасность обращения к коду и т. д. Среда реализована в виде внутрипроцессного сервера COM (DLL) и использует различные средства, предоставляемые Windows API.
• .NET Framework Class Library (FCL). Обширная подборка типов, реализующих функциональность, часто используемую в клиентских и серверных приложениях, — средства пользовательского интерфейса, поддержка сети, работа с базами данных и т. д.

На схеме представлены отношения между .NET Framework и ОС Windows:

Отношение между .NET и ОС Windows. Термин «сервер COM» обычно относится к DLL библиотеке или исполняемому файлу (EXE), в котором реализованы классы COM.

Microsoft Windows tomonidan e’lon qilindi Bill Geyts 1983 yil 10-noyabrda.^[1] Microsoft Windows-ni a sifatida taqdim etdi grafik foydalanuvchi interfeysi uchun MS-DOS, bundan ikki yil oldin kiritilgan edi.^[2] Mahsulot liniyasi 1990-yillarda an ish muhiti to’liq to’liq, zamonaviy operatsion tizim rivojlanishning ikkita yo’nalishi bo’yicha, ularning har biri alohida kod bazasiga ega.

Windows-ning birinchi versiyalari (1.0 dan 3.11 gacha) bo’lgan grafik qobiqlar MS-DOS-dan ishlaydigan. Keyinroq, Windows 95, hanuzgacha MS-DOS-ga asoslangan bo’lsa-da, o’zining operatsion tizimi edi 16-bit DOS asosidagi yadro va a 32-bit foydalanuvchi maydoni. Windows 95 shu vaqtdan beri mahsulotning bir qismi bo’lgan ko’plab xususiyatlarni, shu jumladan Boshlash menyusi, vazifalar paneli va Windows Explorer (Windows 8 da File Explorer deb o’zgartirildi). 1997 yilda Microsoft chiqdi Internet Explorer 4 tarkibiga kiritilgan (o’sha paytda) bahsli Windows ish stolini yangilash. Internet Explorer va veb foydalanuvchi interfeysiga, shuningdek Windows-ga namoyish qilish qobiliyati kabi ko’plab yangi xususiyatlarni keltirdi JPEG Windows Explorer-da ish stoli fon rasmi va bitta oynada navigatsiya sifatida tasvirlar. 1998 yilda Microsoft Windows 98-ni chiqardi, unga Windows Desktop Update va Internet Explorer 4 sukut bo’yicha kiritilgan. Internet Explorer 4 va Desktop Update dasturining kiritilishi Qo’shma Shtatlarda ishonchga qarshi ish. Windows 98 ham o’z ichiga oladi ulang va o’ynang, bu tizimni qayta ishga tushirishni yoki qo’lda konfiguratsiyani talab qilmasdan qurilmalarni ulanganda ishlashiga imkon beradi va qutidan tashqarida USB-quvvatlashi mavjud. Windows Me, Windows-ning DOS-ga asoslangan so’nggi versiyasi iste’molchilarga mo’ljallangan va 2000 yilda chiqarilgan Tizimni tiklash, Yordam va qo’llab-quvvatlash markazi ning yangilangan versiyalari Diskni birlashtiruvchi va boshqa tizim vositalari.

1993 yilda Microsoft chiqdi Windows NT 3.1, yangi ishlab chiqilgan birinchi versiyasi Windows NT operatsion tizim. Dan farqli o’laroq Windows 9x qator operatsion tizimlar, bu to’liq 32-bitli operatsion tizim. NT 3.1 joriy etildi NTFS, eskisini almashtirish uchun mo’ljallangan fayl tizimi Fayllarni ajratish jadvali (FAT) DOS va DOS-ga asoslangan Windows operatsion tizimlari tomonidan ishlatilgan. 1996 yilda Windows NT 4.0 chiqarildi, unga Windows Explorer uchun maxsus yozilgan to’liq 32-bitli versiyasi kiritilgan bo’lib, operatsion tizim xuddi Windows 95 kabi ishlaydi. Windows NT dastlab yuqori darajadagi tizimlar va serverlarda ishlatilishi uchun yaratilgan , ammo ozod qilinishi bilan Windows 2000, kabi Windows 95 va Windows 98-dan ko’plab iste’molchilarga yo’naltirilgan xususiyatlar kiritilgan Windows ish stolini yangilash, Internet Explorer 5, USB-ni qo’llab-quvvatlash va Windows Media Player. Ushbu iste’molchilarga yo’naltirilgan xususiyatlar davom ettirildi va kengaytirildi Windows XP deb nomlangan yangi mavzuni taqdim etdi Luna, yanada qulay interfeys, Windows Media Player-ning yangilangan versiyalari va Internet Explorer va Windows Me-dan yordam va qo’llab-quvvatlash markazi va tizimni tiklash kabi kengaytirilgan xususiyatlar. Windows Vista Windows operatsion tizimini xavfsizligini ta’minlashga qaratilgan kompyuter viruslari va boshqalar zararli dasturiy ta’minot kabi xususiyatlarni joriy qilish orqali Foydalanuvchi hisobini boshqarish. Yangi xususiyatlarga quyidagilar kiradi Windows Aero, standart o’yinlarning yangilangan versiyalari (masalan: Jungle ), Windows Movie Maker va almashtirish uchun Windows Mail Outlook Express. Shunga qaramay, Windows Vista eski apparatdagi yomon ishlashi va bir vaqtning o’zida yuqori tizim talablari uchun tanqid qilindi. Windows 7 ikki yarim yil o’tgach va texnik jihatdan yuqori tizim talablariga ega bo’lishiga qaramay,^[3][4] sharhlovchilar Windows Vista-dan yaxshiroq ishlashini ta’kidladilar.^[5] Windows 7 kabi ko’plab qo’shimcha funktsiyalarni olib tashladi, masalan Windows Movie Maker, Windows Fotogalereya va Windows Mail Buning o’rniga foydalanuvchilarga alohida-alohida yuklab olishlari kerak Windows Live Essentials ushbu xususiyatlarga va boshqa onlayn xizmatlarga ega bo’lish. Windows 8 va Windows 8.1, Windows 8 uchun bepul yangilanish, ko’plab tortishuvlarga olib keldi, masalan, Boshlash menyusini Bosh ekranga almashtirish, o’chirish Aero stakan tekis, rangli interfeys foydasiga interfeys, shuningdek «Metro» dasturlarini joriy etish (keyinchalik nomi o’zgartirildi) Universal Windows Platform dasturlari ) va Charms Bar foydalanuvchi interfeysi elementi, ularning barchasi sharhlovchilar tomonidan katta tanqidlarga uchragan.^[6][7][8]

Windows-ning joriy versiyasi, Windows 10, Boshlash menyusini qayta tikladi va har doim to’liq ekranda emas, balki oynada Universal Windows Platform dasturlarini ishga tushirish imkoniyatini qo’shdi. Windows 10 yaxshi kutib olindi, ko’plab sharhlovchilar Windows 10 Windows 8 bo’lishi kerak edi, deb ta’kidlashdi.^[9][10][11] Windows 10 shuningdek an’anaviy ravishda chiqarilgan Windows-ning so’nggi versiyasini belgilaydi. Buning o’rniga «xususiyatlarni yangilash» yiliga ikki marta yangi imkoniyatlarni taqdim etadigan «Creators Update» va «Fall Creators Update» kabi nomlar bilan chiqariladi.

Windows 1.0

Microsoft Windows-ning birinchi mustaqil versiyasi, 1.0-versiyasi, 1985 yil 20-noyabrda chiqarilgan, unchalik mashhur bo’lmagan. Oynalash tizimi amalga oshirilgunga qadar loyiha qisqacha «Interface Manager» deb nomlandi — bu Windows va uning asl ismi degan keng tarqalgan fikrga zid. Roulend Xanson, Microsoft-ning marketing bo’yicha rahbari kompaniyani ushbu nomga ishontirdi Windows mijozlar uchun yanada jozibali bo’lar edi.^[12]

Windows 1.0 to’liq operatsion tizim emas, aksincha kengaytirilgan «ish muhiti» edi MS-DOS va ikkinchisining o’ziga xos kamchiliklari bilan o’rtoqlashdi.

Microsoft Windows-ning birinchi versiyasi oddiy grafik rasm dasturini o’z ichiga olgan Windows Paint; Windows yozish, oddiy matn protsessori; uchrashuv taqvimi; kartochka; a bloknot; soat; a boshqaruv paneli; a kompyuter terminali; Bufer; va Ram haydovchi. Bu shuningdek o’z ichiga olgan MS-DOS Ijrochi va o’yin deb nomlangan Reversi.

Microsoft bilan ishlagan Apple Computer Apple-ning yangi uchun dasturlarni ishlab chiqish Macintosh xususiyatiga ega bo’lgan kompyuter grafik foydalanuvchi interfeysi. Tegishli ishbilarmonlik muzokaralari doirasida Microsoft Apple-dan Macintosh foydalanuvchi interfeysining ba’zi jihatlarini litsenziyalashgan; Keyinchalik sud jarayonlarida tuman sudi ushbu jihatlarni «ekranli displeylar» deb sarhisob qildi .Windows 1.0-ni ishlab chiqishda Microsoft o’zining litsenziyasiga muvofiq Macintosh foydalanuvchi interfeysidan ba’zi GUI elementlarini qarz olishni cheklab qo’ydi. Masalan, derazalar ekranda faqat «plitka bilan» ko’rsatilardi; ya’ni ular bir-birining ustiga chiqa olmadi yoki bir-birining ustiga o’ta olmadi.

Windows 2.x

Microsoft Windows-ning 2-versiyasi 1987 yil 9-dekabrda chiqdi va avvalgisidan biroz ko’proq mashhur bo’ldi. Windows 2.0 Microsoft-ning yangi grafik dasturlari bilan «ish vaqti versiyasi» sifatida qo’shilish yo’li bilan paydo bo’ldi, Excel va Windows uchun so’z. Ular MS-DOS-dan boshqarilishi mumkin, Windows-ni butun faoliyati davomida bajarishi va chiqqandan keyin Windows-ni yopishi mumkin.

Microsoft Windows bu vaqtda katta kuchayishni oldi Aldus PageMaker ilgari faqat ishlaydigan Windows versiyasida paydo bo’ldi Macintosh. Ba’zi kompyuter tarixchilari^{[JSSV? ]} bu birinchi marta paydo bo’lgan sana va Windows uchun Microsoft-ga tegishli bo’lmagan dastur, bu Windows-ning muvaffaqiyati.

2.0x versiyalari ishlatilgan haqiqiy rejim xotira uni maksimal 1 ga cheklagan model megabayt xotira Bunday konfiguratsiyada u boshqa multitasker ostida ishlashi mumkin DESQview, ishlatilgan 286 himoyalangan rejim.

Keyinchalik ikkita yangi versiya chiqdi: Windows / 286 2.1 va Windows / 386 2.1. Windows-ning oldingi versiyalari singari, Windows / 286 2.1 ham haqiqiy rejimdagi xotira modelidan foydalangan, ammo uni qo’llab-quvvatlagan birinchi versiya bo’lgan Yuqori xotira maydoni. Windows / 386 2.1 bilan himoyalangan rejim yadrosi mavjud edi LIM standartidagi EMS taqlid qilish. O’sha paytdagi barcha Windows va DOS-ga asoslangan dasturlar haqiqiy rejim bo’lib, himoyalangan rejim yadrosi orqali virtual 8086 rejimi, bu 80386 protsessori bilan yangi edi.

2.03 versiyasi va undan keyingi 3.0 versiyasi, Apple tomonidan zaryadlangan operatsion tizim va «embodie [d]» ning go’yo mualliflik huquqi bilan himoyalangan «tashqi ko’rinishi» ni taqlid qilgan Windows va boshqa funktsiyalarga bog’liq muammolarga duch keldi va o’z operatsion tizimida Macintosh nusxasini yaratdi. . Sudya Uilyam Shvartser Apple kompaniyasining mualliflik huquqining buzilishi to’g’risidagi 189 ta da’vosining 10 tasidan tashqari barchasini rad etdi va qolgan 10 tasining aksariyati mualliflik huquqiga zid fikrlar ustidan qaror qabul qildi.^{[iqtibos kerak ]}

Windows 3.0

Windows 3.0 1990 yil may oyida chiqarilgan mahalliy dasturlarga berilgan yaxshilangan imkoniyatlar. Bu shuningdek foydalanuvchilarga yaxshiroq ishlashga imkon berdi ko’p vazifa Windows / 386 bilan taqqoslaganda MS-DOS-ga asoslangan eski dasturiy ta’minot, joriy etish tufayli virtual xotira.

Windows 3.0 foydalanuvchi interfeysi nihoyat foydalanuvchi interfeysining jiddiy raqibiga o’xshab ketdi Macintosh kompyuter. Shaxsiy kompyuterlar bu vaqtga kelib yaxshilangan grafikaga ega edi VGA video kartalar va himoyalangan / kengaytirilgan rejim Windows dasturlariga DOS-ning analoglaridan ko’ra ko’proq xotiradan og’riqsizroq foydalanishga imkon berdi. Windows 3.0 haqiqiy, standart yoki 386 kengaytirilgan rejimlarda ishlashi mumkin va Intel-ning har qanday protsessoriga mos edi 8086 /8088 ga qadar 80286 va 80386. Bu Windows dasturlarini himoyalangan rejimda ishga tushirishning birinchi versiyasi edi, ammo 386 kengaytirilgan rejim yadro Windows / 386 da himoyalangan rejim yadrosining kengaytirilgan versiyasi edi.

Windows 3.0 ikkita yangilanishni oldi. Kirishdan bir necha oy o’tgach, Windows 3.0a parvarishlash versiyasi sifatida chiqarildi, bu xatolarni hal qildi va barqarorlikni oshirdi. «Multimedia» versiyasi, Windows 3.0 Multimedia Extensions 1.0, 1991 yil oktyabrda chiqdi. Bu «multimedia modernizatsiya to’plamlari» bilan ta’minlangan, tarkibiga CD-ROM drayveri va a ovoz kartasi kabi Ijodiy laboratoriyalar Sound Blaster Pro. Ushbu versiya mavjud multimedia xususiyatlarining kashfiyotchisi edi Windows 3.1 (birinchi bo’lib 1992 yil aprel oyida chiqarilgan) va keyinchalik Microsoft-ning spetsifikatsiyasining bir qismi bo’lgan Multimedia kompyuter.

Yuqorida sanab o’tilgan xususiyatlar va dasturiy ta’minot ishlab chiquvchilarining tobora ortib borayotgan bozor qo’llab-quvvatlashi Windows 3.0 ni juda muvaffaqiyatli amalga oshirdi, 3.1 versiyasi chiqqunga qadar ikki yil ichida 10 million nusxada sotildi. Windows 3.0 Microsoft uchun asosiy daromad manbaiga aylandi va kompaniyani avvalgi rejalarini qayta ko’rib chiqishiga olib keldi. Qo’llab-quvvatlash 2001 yil 31 dekabrda to’xtatildi.^[13]

OS / 2

1980-yillarning o’rtalarida va oxirlarida Microsoft va IBM hamkorlikda rivojlanib kelmoqda edi OS / 2 DOS-ning vorisi sifatida. OS / 2 yuqorida aytib o’tilgan himoyalangan rejimidan to’liq foydalanishi mumkin Intel 80286 protsessor va 16 MBgacha bo’lgan xotira. 1987 yilda chiqarilgan OS / 2 1.0, almashtirish va ko’p vazifalarni qo’llab-quvvatladi va ishlashga ruxsat berdi DOS bajariladigan fayllar.

IBM Windows litsenziyasiga ega GUI OS / 2 uchun Taqdimot menejeri va ikkala kompaniya u va Windows 2.0 deyarli bir xil bo’lishini ta’kidladilar.^[14] Taqdimot menejeri 1988 yilda chiqarilgan 1.1 versiyasiga qadar OS / 2 bilan mavjud emas edi. Uning API Windows bilan mos kelmadi. 1989 yilda chiqarilgan 1.2 versiyasi yangisini taqdim etdi fayl tizimi, HPFS, o’rniga Yog ‘ fayl tizimi.

1990-yillarning boshlarida Microsoft / IBM munosabatlarida nizolar rivojlandi. Ular kompyuter operatsion tizimlarini ishlab chiqishda bir-birlari bilan hamkorlik qildilar va bir-birlarining kodlariga kirish huquqiga ega bo’ldilar. Microsoft Windows-ni yanada rivojlantirishni xohladi, IBM esa kelgusida ishlash OS / 2 asosida ishlashini xohladi. Ushbu keskinlikni hal qilish uchun IBM va Microsoft IBM OS / 2 1.3 va Windows 3.0 o’rnini bosadigan OS / 2 2.0 ni ishlab chiqishga kelishib oldilar, Microsoft esa keyinchalik OS / 2 3.0 operatsion tizimini ishlab chiqardi. 2 2.0.

Tez orada ushbu shartnoma buzildi va Microsoft / IBM munosabatlari bekor qilindi. IBM OS / 2 ni ishlab chiqishda davom etdi, Microsoft esa o’zining (hali chiqarilmagan) OS / 2 3.0 nomini o’zgartirdi Windows NT. Ikkalasi ham shartnomani bekor qilishgacha ishlab chiqilgan OS / 2 va Windows texnologiyalaridan foydalanish huquqlarini saqlab qolishdi; Ammo Windows NT yangi, asosan mustaqil ravishda yozilishi kerak edi (pastga qarang).

1.x seriyasidagi qolgan ko’plab muammolarni hal qilish uchun oraliq 1.3 versiyasidan so’ng, IBM 1992 yilda OS / 2 2.0 versiyasini chiqardi. Bu juda yaxshilandi: yangi, ob’ektga yo’naltirilgan GUI, Workplace Shell (WPS) , bu ish stolini o’z ichiga olgan va ko’pchilik uni OS / 2 ning eng yaxshi xususiyati deb hisoblashgan. Keyinchalik Microsoft bu tizimning aksariyat qismini Windows 95-da taqlid qiladi. 2.0 versiyasi to’liq 32-bitli API-ni taqdim etdi, ko’p vazifalarni bajarishni taklif qildi va 4 gigabaytlik manzil maydonidan foydalanishi mumkin. Intel 80386. Shunga qaramay, tizimning ko’p qismida 16 bitli kod mavjud edi, bu boshqa narsalar qatori qurilmalar drayverlarini ham 16 bitli kod bo’lishini talab qildi. Bu so’nggi qurilmalar uchun OS / 2 drayverlarining surunkali etishmasligining sabablaridan biri edi. 2.0 versiyasi DOS va Windows 3.0 dasturlarini ham ishlashi mumkin edi, chunki IBM buzilishi natijasida DOS va Windows kodlaridan foydalanish huquqini saqlab qoldi.

Windows 3.1x

OS / 2 2.0 ning yaqinlashib kelayotgan versiyasiga javoban Microsoft ishlab chiqdi Windows 3.1 (birinchi bo’lib 1992 yil aprel oyida chiqarilgan), bu Windows 3.0-ning displeyi kabi bir nechta yaxshilanishlarni o’z ichiga olgan TrueType ölçeklenebilir shriftlar (Apple bilan birgalikda ishlab chiqilgan), 386 Enhanced Mode-da diskning ish faoliyatini yaxshilaganligi, multimedia qo’llab-quvvatlashi va xato tuzatishlari. Bundan tashqari, u Haqiqiy rejimni olib tashladi va faqat an-da ishlaydi 80286 yoki undan yaxshi protsessor. Keyinchalik Microsoft Windows 3.11-ni chiqardi, bu Windows 3.1-ga teginish bo’lib, unda 1992 yilda Windows 3.1-ning chiqarilishidan keyingi barcha tuzatishlar va yangilanishlar mavjud edi.

1992 va 1993 yillarda Microsoft Windows for Workgroups (WfW) ni chiqardi, u mavjud Windows 3.1 o’rnatmalari uchun qo’shimcha sifatida ham, Windowsning asosiy muhiti va tarmoq kengaytmalarini ham bitta paketda o’z ichiga olgan versiyada mavjud edi. Ishchi guruhlar uchun Windows-ga takomillashtirilgan tarmoq drayverlari va protokollar to’plamlari va peer-to-peer tarmog’ini qo’llab-quvvatlash kiradi. Windows uchun Workgroups-ning ikkita versiyasi mavjud edi: WfW 3.1 va WfW 3.11. Oldingi versiyalardan farqli o’laroq, Windows for Workgroups 3.11 faqat 386 kengaytirilgan rejimda ishlagan va unga kamida bitta kerak edi 80386SX protsessor. WfW uchun ixtiyoriy yuklab olishlardan biri «Wolverine» TCP / IP protokoli to’plami bo’lib, u korporativ tarmoqlar orqali Internetga oson kirish imkoniyatini yaratdi.

Ushbu versiyalarning barchasi 3.0 versiyasining ajoyib savdo tezligini davom ettirdi. 3.1x seriyasida hali ham OS / 2-ning muhim funktsiyalari, masalan, uzoq fayl nomlari, ish stoli yoki tizimni noto’g’ri ishlash dasturlaridan himoya qilish kabi kamchiliklari ko’p bo’lsa ham, Microsoft tezda OS va GUI bozorlarini egallab oldi IBM PC. The Windows API iste’mol dasturlari uchun amalda standart bo’ldi.

Windows NT 3.x

Ayni paytda, Microsoft Windows NT-ni ishlab chiqishda davom etdi. Tizimning asosiy me’mori edi Deyv Kotler, ning bosh me’morlaridan biri VMS da Raqamli uskunalar korporatsiyasi (keyinchalik tomonidan sotib olingan Compaq, endi qismi Hewlett-Packard ).^[15] Microsoft uni 1988 yil oktyabr oyida OS / 2 tizimiga merosxo’r yaratish uchun yollagan edi, ammo uning o’rniga Cutler butunlay yangi tizim yaratdi. Cutler Mica deb nomlangan DEC-da VMS-ni ishlab chiqardi va DEC loyihani bekor qilgach, u o’z tajribasini va o’zi bilan birga 20 ga yaqin muhandisni Microsoft-ga olib keldi. DEC shuningdek, u Mixaning kodini Microsoft-ga olib keldi va sudga berdi.^[16] Oxir oqibat Microsoft 150 million AQSh dollari to’ladi va DEC-ni qo’llab-quvvatlashga rozi bo’ldi Alfa NT-dagi protsessor chipi.

Windows NT Workstation (Microsoft marketingi Windows NT Windows 3.1-ning davomi bo’lib ko’rinishini xohlagan) ishlab chiqaruvchilarga Beta-ga 1992 yil iyulda kelgan Professional ishlab chiquvchilar konferentsiyasi yilda San-Fransisko.^[17] Microsoft konferentsiyada Windows NT va Windows 3.1 o’rnini bosadigan vorisni ishlab chiqish niyatini e’lon qildi (Windows 95, ikkitasini bitta operatsion tizimga birlashtiradigan kod nomi Chikago). Ushbu voris kod nomi bilan atalgan Qohira. Orqaga nazar tashlasak, Qohira Microsoft kutganidan ancha qiyin loyiha edi va natijada NT va Chikago birlashtirilmasdi. Windows XP — bo’lsa ham Windows 2000, biznesga yo’naltirilgan, tizimning ko’pgina murvatlari va uzatmalarini birlashtirgan, aynan XP Windows 95 singari uy iste’molchilariga sotilgan va yakuniy birlashtirilgan operatsion tizim sifatida ko’rib chiqilgan. Qohiraning ba’zi qismlari Windows-ga 2020 yilgacha kirib kelmagan: eng muhimi WinFS Qohiraning juda ko’p taniqli ob’ekt fayl tizimi bo’lgan fayl tizimi. Microsoft Windows XP va Windows Vista uchun WinFS-ning alohida chiqarilishini to’xtatganligini e’lon qildi^[18] va WinFS uchun ishlab chiqilgan texnologiyalarni asta-sekin boshqa mahsulotlar va texnologiyalarga kiritadi, xususan Microsoft SQL Server.

NT-ning yuqori darajadagi uskuna ajralmaslik modeli bilan ishlashda dasturiy ta’minotning qiyinlashishi sababli drayverni qo’llab-quvvatlash etishmayotgan edi. Ushbu muammo Windows 2000 da NT liniyasini butunlay qiynab qo’ydi. Dasturchilar NT uchun drayverlarni yozish juda qiyin bo’lganidan shikoyat qildilar va apparat ishlab chiqaruvchilari bozorning kichik segmenti uchun drayverlarni ishlab chiqish muammosiga duch kelmaydilar. Bundan tashqari, tizimning resurslarini yaxshi ishlashga va undan to’liq foydalanishga imkon beradigan bo’lsa-da, u cheklangan apparatda resurslarni ko’p talab qiladigan va shuning uchun faqat kattaroq va qimmatroq mashinalar uchun mos bo’lgan.

Biroq, xuddi shu xususiyatlar Windows NT-ni LAN serverlar bozori (1993 yilda tez rivojlanmoqda, chunki ofis tarmog’i keng tarqalgan). NT-da rivojlangan tarmoq ulanish imkoniyatlari va NTFS, samarali fayl tizimi. Windows NT 3.51 versiyasi Microsoft-ning ushbu sohaga kirishi bo’ldi va keyingi yillarda Novell (dominant pleyer) dan bozor ulushini tortib oldi.

Dastlab Windows NT uchun ishlab chiqilgan Microsoft-ning eng katta yutuqlaridan biri, eski 16-bitni almashtirish uchun yangi 32-bitli API edi. Windows API. Ushbu API chaqirildi Win32 va shu vaqtdan boshlab Microsoft eski 16-bitli API-ga murojaat qildi Win16. Win32 API dasturining uchta darajasi mavjud edi: to’liq Windows NT uchun, Chikago uchun kichik to’plam (dastlab shunday nomlangan) Win32c ) etishmayotgan xususiyatlar, birinchi navbatda, korporativ mijozlar uchun qiziqish (o’sha paytda) kabi xavfsizlik va Unicode qo’llab-quvvatlash va cheklangan kichik to’plam deb nomlangan Win32s Windows 3.1 tizimlarida ishlatilishi mumkin. Shunday qilib, Microsoft Chikago dizayni va Windows NT o’rtasida bir-biriga mos kelishini ta’minlashga intildi, garchi ikkala tizimning ichki me’morchiligi tubdan farq qilsa ham. Windows NT — gibrid yadroga asoslangan birinchi Windows operatsion tizimi.

Chiqarilgandan so’ng, Windows NT 3.x uchta versiyadan o’tdi (3.1, 3.5 va 3.51), o’zgarishlar birinchi navbatda ichki edi va orqa o’zgarishlarni aks ettirdi. 3.5 versiyasi yangi turdagi apparatlarni qo’llab-quvvatladi va ishlash va ma’lumotlarning ishonchliligini oshirdi; 3.51 versiyasi birinchi navbatda Win32 API-larni Windows 95-ga aylangan Win32c API-lari uchun yozilgan dasturiy ta’minot bilan mos kelishini yangilash edi.

Windows 95

Keyin Windows 3.11, Microsoft Chikago nomli operatsion tizimining iste’molchilarga yo’naltirilgan yangi versiyasini ishlab chiqara boshladi. Chikago OS / 2 va Windows NT kabi 32-bitli ko’p vazifalarni qo’llab-quvvatlashga mo’ljallangan edi, ammo orqaga qarab muvofiqligi uchun 16-bitli yadro qoladi. Win32 API birinchi bo’lib Windows NT bilan joriy qilingan standart 32-bitli dasturlash interfeysi sifatida qabul qilindi va Win16 mosligi «nomi bilan ma’lum bo’lgan texnika yordamida saqlanib qoldi.thunking «. Yangi ob’ektga yo’naltirilgan Dastlab GUI chiqarilishning bir qismi sifatida rejalashtirilmagan edi, ammo Qohira foydalanuvchi interfeysining elementlari qarzga olingan va qo’shilishning boshqa jihatlari (xususan, Plug and Play) siljishi bilan qo’shilgan.

Microsoft barcha Windows kodlarini 32-bitga o’zgartirmadi, uning qismlari 16-bit bo’lib qoldi (to’g’ridan-to’g’ri ishlatilmasa ham) haqiqiy rejim ) muvofiqligi, ishlashi va rivojlanish vaqtining sabablari bo’yicha. Bundan tashqari, Windows-ning oldingi versiyalaridagi dizayn qarorlarini orqaga qarab muvofiqligi sababli amalga oshirish kerak edi, hatto ushbu dizayn qarorlari endi zamonaviy hisoblash muhitiga mos kelmasa ham. Ushbu omillar oxir-oqibat operatsion tizimning samaradorligi va barqarorligiga ta’sir qila boshladi.

Microsoft marketingi qabul qilingan Windows 95 1995 yil 24 avgustda chiqarilgan Chikagodagi mahsulot nomi sifatida. Microsoft chiqarilishidan ikki barobar ko’proq yutuqqa erishdi: birinchi navbatda, iste’molchilar Windows 95-ni arzonroq, Microsoft bo’lmagan DOS-da ishlashini imkonsiz qildi, ikkinchidan, izlar bo’lsa ham DOS tizimidan hech qachon to’liq o’chirilmagan va MS DOS 7 qisqa vaqt ichida uning bir qismi sifatida yuklangan bo’lar edi yuklash jarayon, Windows 95 dasturlari faqat 32 bitli manzil maydoni va 386 kengaytirilgan rejimda ishlaydi virtual xotira. Ushbu xususiyatlar Win32 dasturlariga 2 tagacha murojaat qilishga imkon beradi gigabayt virtual operativ xotira (operatsion tizim uchun yana 2 Gb ajratilgan) va nazariy jihatdan ularni boshqa Win32 dasturlarining xotira maydonlarini buzilishining oldini oldi. Shu nuqtai nazardan, Windows 95 funksiyasi yaqinlashdi Windows NT, garchi Windows 95/98 / Me 512 dan ko’pini qo’llab-quvvatlamasa ham megabayt noaniq tizim sozlamalari bo’lmagan jismoniy RAM.

IBM OS / 2 bozorida davom etdi, OS / 2 3.0 va 4.0 da (Warp deb ham nomlanadi) keyingi versiyalarini ishlab chiqardi. OS / 2 2.0 ning kompyuter texnikasiga bo’lgan yuqori talablari to’g’risidagi shikoyatlarga javoban 3.0 versiyasi tezligi va hajmi bo’yicha sezilarli darajada optimallashtirildi. Windows 95 chiqarilishidan oldin, OS / 2 Warp 3.0 hatto bir nechta yirik nemis apparat sotuvchisi zanjirlari bilan oldindan o’rnatilgan yuborilgan. Biroq, Windows 95 ning chiqarilishi bilan OS / 2 bozor ulushini yo’qotishni boshladi.

OS / 2 bozorda katta ulushni qo’lga kirita olmaganligining aniq bir sababini tanlashning iloji yo’q. OS / 2 Windows 3.1 dasturlarini ishlashni davom ettirganda, unga faqat boshqa narsalar uchun yordam etishmadi Win32s Win32 API ning quyi to’plami (yuqoriga qarang). Windows 3.1 dan farqli o’laroq, IBM Windows 95 uchun manba kodiga kirish huquqiga ega emas edi va Win32 API-ning harakatlanuvchi maqsadiga taqlid qilish uchun vaqt va resurslarni sarflashni xohlamadi. Keyinchalik IBM OS / 2 ni Amerika Qo’shma Shtatlari va Microsoft ishda, Microsoft tomonidan adolatsiz marketing taktikasini ayblash.

Microsoft Windows 95 ning besh xil versiyasini chiqarishga kirishdi:

• Windows 95 — original versiyasi
• Windows 95 A — Windows 95 OSR1 bilan ta’minlangan silliq oqim o’rnatishga
• Windows 95 B (OSR2) — bir nechta asosiy yaxshilanishlarni o’z ichiga olgan, Internet Explorer (IE) 3.0 va to’liq FAT32 fayl tizimini qo’llab-quvvatlash
• Windows 95 B USB (OSR2.1) — bazaga kiritilgan USB qo’llab-quvvatlash
• Windows 95 C (OSR2.5) — yuqoridagi barcha funktsiyalar, shuningdek IE 4.0; bu ishlab chiqarilgan so’nggi 95 ta versiya edi

OSR2, OSR2.1 va OSR2.5 keng jamoatchilikka chiqarilmadi, aksincha ular faqat OEMlar bu operatsion tizimni kompyuterlarga oldindan yuklaydi. Ba’zi kompaniyalar OSR2 oldindan o’rnatilgan yangi qattiq disklarni sotishdi (rasmiy ravishda buni qattiq diskning sig’imi tufayli kerak bo’lganda oqlash).

Birinchi Microsoft Plus! qo’shimcha paket Windows 95 uchun sotilgan.

Windows NT 4.0

Windows NT 4.0 vorisi edi 3.5 (1994) va 3.51 (1995). Microsoft Windows NT 4.0 ni ishlab chiqarishga 1996 yil iyulda, Windows 95 chiqarilgandan bir yil o’tib chiqdi. Asosiy yangi xususiyatlar orasida Windows 95 dan yangi Explorer qobig’i, miqyosi va xususiyatlari yaxshilandi. me’morchilik, yadro, USER32, MAQOMOTI va MSRPC.^[19]

Windows NT 4.0 to’rt versiyada taqdim etildi:

• Windows NT 4.0 ish stantsiyasi
• Windows NT 4.0 Server
• Windows NT 4.0 Server, Enterprise Edition (8 tomonlama qo’llab-quvvatlashni o’z ichiga oladi SMP va klasterlash )
• Windows NT 4.0 Terminal serveri

Windows 98

1998 yil 25-iyunda Microsoft Windows 98-ni chiqardi (Memfis kodli nomi). Unga yangi apparat drayverlari va FAT32 2 GB dan kattaroq disk bo’limlarini qo’llab-quvvatlaydigan fayl tizimi (birinchi navbatda Windows 95 OSR2 da kiritilgan). USB Windows 98-da qo’llab-quvvatlash Windows 95-ga nisbatan ancha yaxshilanganligi bilan sotiladi. Chiqarish munozarali qo’shilishni davom ettirdi Internet Explorer Windows 95 OEM Service Release 1. bilan boshlangan operatsion tizim bilan ishlaydigan brauzer. Amal oxir-oqibat faylni yuborilishiga olib keldi Amerika Qo’shma Shtatlari va Microsoft masalan, Microsoft boshqa kompaniyalarning raqobatini yo’q qilish maqsadida bozorga adolatsiz amaliyotni joriy qilyaptimi degan savol bilan shug’ullanadi. Netscape.^[20]

1999 yilda Microsoft Windows 98 Second Edition-ni chiqardi. E’tiborga molik yangi xususiyatlardan biri bu qo’shilish edi Internetga ulanish almashish, shakli tarmoq manzili tarjimasi, LANdagi bir nechta mashinalarga (Mahalliy Tarmoq) bittasini ulashishga imkon beradi Internetga ulanish. Qurilma drayverlari orqali apparatni qo’llab-quvvatlash kuchaytirildi va ushbu versiya Internet Explorer 5 bilan ta’minlandi. Birinchi nashrda mavjud bo’lgan ko’plab kichik muammolar uni hal qildi, ko’pchilik fikriga ko’ra, Windows 9x oila.^[21]

Windows 2000

Microsoft 2000 yil 17 fevralda Windows 2000 ni chiqardi. Uning Windows NT 5.0 versiyasi mavjud. Windows 2000-da to’rtta rasmiy xizmat paketlari mavjud. U serverda ham, ish stantsiyalari bozorlarida ham muvaffaqiyatli joylashtirildi. Windows 2000-ning eng muhim yangi xususiyatlari orasida Faol katalog, NT 4.0 ni deyarli to’liq almashtirish Windows Server domeni kabi sanoat standartidagi texnologiyalar asosida qurilgan model DNS, LDAP va Kerberos mashinalarni bir-biriga ulash. Terminal xizmatlari, ilgari faqat NT 4 ning alohida nashri sifatida mavjud bo’lgan, barcha server versiyalariga kengaytirilgan. Windows 98-ning bir qator xususiyatlari, masalan yaxshilangan Device Manager, Windows Media Player va qayta ko’rib chiqilgan DirectX bu ko’plab zamonaviy o’yinlarning birinchi marta NT yadrosida ishlashiga imkon yaratdi. Windows 2000 shuningdek, Windows operatsion tizimida mavjud bo’lmagan so’nggi NT yadrosi mahsulotni faollashtirish.

Windows 2000 va Windows 98 yangilanishlari Windows 95 va Windows 98 uchun mavjud bo’lgan bo’lsa-da, bu uy foydalanuvchilari uchun mo’ljallanmagan.^[22]

Windows 2000 to’rtta nashrda mavjud edi:

• Windows 2000 Professional
• Windows 2000 Server
• Windows 2000 Advanced Server
• Windows 2000 Datacenter Server

Windows Me

2000 yil sentyabr oyida Microsoft Windows 98 operatsion tizimini Windows Me deb nomladi, bu «Millennium Edition» qisqartmasi. Bu Microsoft-ning DOS-ga asoslangan so’nggi operatsion tizimi edi. Windows Me yangi multimedia tahrirlash dasturini taqdim etdi Windows Movie Maker, Internet Explorer 5.5 va standarti bilan keldi Windows Media Player 7 va birinchi versiyasini debyut qildi Tizimni tiklash — operatsion tizimga tizim fayllarini oldingi sana va vaqtga qaytarish imkonini beradigan qutqaruv dasturi. Tizimni tiklash — bu Windows-ning barcha keyingi versiyalarida rivojlanishda davom etadigan muhim xususiyat edi.

Windows Me Windows 98 va Windows XP o’rtasida to’xtovsiz chiqish vazifasini bajaradigan tezkor bir yillik loyiha sifatida ishlab chiqilgan. Ko’pgina yangi xususiyatlar Windows Update sayti eski Windows versiyalari uchun yangilanishlar sifatida (Tizimni tiklash va Windows Movie Maker istisnolar edi). Windows Me barqarorlik muammolari, shuningdek etishmayotganligi uchun tanqid qilindi haqiqiy rejim DOS-ni qo’llab-quvvatlash, «Xato nashri» deb nomlanishi mumkin.^[23] Windows Me operatsion tizimi Windows 9x asosidagi so’nggi operatsion tizim edi (monolitik ) yadro va MS-DOS.

Windows XP, Server 2003 seriyalari va eski kompyuterlar uchun asoslar

2001 yil 25 oktyabrda Microsoft Windows XP-ni chiqardi (kod nomi bilan)Hushtakbozlik Windows NT / 2000 va Windows 95/98 / Me liniyalarining birlashishi nihoyat Windows XP bilan amalga oshirildi. Windows XP Windows NT 5.1 dan foydalanadi yadro, Windows NT yadrosining iste’mol bozoriga kirishini belgilab, qarishni almashtirish uchun Windows 9x filial. Dastlabki chiqish sezilarli darajada kutib olindi tanqid, xususan xavfsizlik, uchta yirikning chiqarilishiga olib keladi Xizmat paketlari. Windows XP SP1 2002 yil sentyabrda, SP2 2004 yil avgustda va SP3 2008 yil aprelda chiqarildi. 2-paket to’plami yaxshilanishni ta’minladi va XP ni uy sharoitida ham, biznesda ham foydalanuvchilar orasida keng joriy qilinishini rag’batlantirdi. Windows XP har qanday Windows versiyasiga qaraganda Microsoft-ning flagmani operatsion tizimi sifatida uzoqroq davom etdi, 2001 yil 25 oktyabrdan 2007 yil 30 yanvargacha Windows Vista tomonidan o’rnatildi.

Windows XP bir qator versiyalarida mavjud:

• Windows XP Home Edition, uy stollari va noutbuklar — qo’shilish kabi etishmayotgan xususiyatlar Faol katalog Domen, Masofadagi ish stoli Server va Internet-axborot xizmatlari Server.
  • Windows XP Home Edition N, yuqoridagi kabi, lekin standart o’rnatilmasdan Windows Media Player, a tomonidan topshirilganidek Yevropa Ittifoqi hukm qilish
• Windows XP Professional, biznes va quvvat foydalanuvchilari uchun Home Edition-dagi barcha xususiyatlar mavjud edi.
  • Windows XP Professional N, yuqoridagi kabi, lekin Windows Media Player-ning sukut bo’yicha o’rnatilishisiz, Evropa Ittifoqining qaroriga binoan
• Windows XP Media Center Edition (MCE), 2002 yil oktyabr oyida uy sharoitida o’yin-kulgiga e’tibor beradigan ish stoli va noutbuklar uchun chiqarilgan. Windows XP Professional va Windows Media Center-da taqdim etilgan barcha xususiyatlarni o’z ichiga olgan. Keyingi versiyalari bir xil, ammo yangilangan Windows Media Center-ga ega.
  • Windows XP Media Center Edition 2003 yil
  • Windows XP Media Center Edition 2004 yil
  • Windows XP Media Center Edition 2005, 2004 yil 12 oktyabrda chiqarilgan. Windows XP Service Pack 2, Royale Windows mavzusi va Windows Active Directory domeniga qo’shilish o’chirilgan. Akvarium, Da Vinchi, Tabiat va kosmik mavzular Windows XP Plus-da saqlanadi!
• Windows XP Tablet PC Edition, uchun planshet kompyuterlar
  • Windows XP Tablet PC Edition 2005 yil
• Windows XP o’rnatilgan, o’rnatilgan tizimlar uchun
• Windows XP Starter Edition, rivojlanayotgan mamlakatlarda yangi kompyuter foydalanuvchilari uchun
• Windows XP Professional x64 versiyasi, asosidagi 64 bitli protsessorlardan foydalangan holda uy va ish stantsiyalari tizimlari uchun 2005 yil 25 aprelda chiqarilgan x86-64 dastlab AMD tomonidan AMD64 sifatida ishlab chiqilgan ko’rsatmalar to’plami; Intel ularning versiyasini Intel 64 deb ataydi. Ichki ravishda XP x64 Windows 2003 ning Server 2003 kod bazasiga asoslangan biroz yangilangan versiyasi edi.
• Windows XP 64-bitli nashr, Intel versiyasi Itanium protsessorlar liniyasi; 32-bitli moslikni faqat dasturiy ta’minot emulyatori orqali saqlaydi. Bu xususiyatlarga ko’ra Windows XP Professionalga o’xshashdir. 2005 yil sentyabr oyida Itanium ish stantsiyalarining so’nggi sotuvchisi «Ish stantsiyalari» sifatida sotiladigan Itanium tizimlarini etkazib berishni to’xtatgandan so’ng to’xtatildi.

Windows Server 2003

2003 yil 25 aprelda Microsoft Windows Server 2003 dasturini ishga tushirdi Windows 2000 Server ko’pchilikni qamrab oladi xavfsizlik xususiyatlari, yangi «O’zingizni boshqaring Server «ma’lum bir rollar uchun mashinani sozlashni soddalashtiradigan sehrgar. Uning versiyasi NT 5.2. Server muhitlari uchun muhim bo’lmagan bir nechta xizmatlar barqarorlik sababli sukut bo’yicha o’chirib qo’yilgan, eng muhimi» Windows Audio «va» Mavzular «xizmatlar; foydalanuvchilar ovoz chiqarib olishlari uchun ularni qo’lda yoqishlari kerak.»Luna «Windows XP-ga o’xshab ko’ring. Displey uchun qo’shimcha tezlashtirish ham sukut bo’yicha o’chirilgan, foydalanuvchilar ekran kartasi drayveriga ishonishsa, tezlashtirish darajasini o’zlari ko’tarishlari kerak.

2005 yil dekabrda Microsoft Windows Server 2003 R2 ni chiqardi, bu aslida Windows Server 2003 SP1 bilan (Xizmat to’plami 1), bilan birga qo’shish, qo’shimcha; qo’shimcha komponent paket.Yangi orasida Xususiyatlari filial filiallari, fayllarni taqdim etish, bosib chiqarish va butun kompaniya identifikatsiyasini boshqarish uchun bir qator boshqaruv funktsiyalari.

Windows Server 2003 olti nashrda mavjud:

• Veb-nashr (32-bit)
• Enterprise Edition (32 va 64-bit)
• Datacenter Edition (32 va 64-bit)
• Kichik biznes server (32-bit)
• Saqlash serveri (faqat OEM kanalida)

Windows Server 2003 yangilanishi bo’lgan Windows Server 2003 R2 2005 yil 6-dekabrda ishlab chiqarishga chiqarildi. U ikkita kompakt-diskda tarqatildi, bitta CD-si Windows Server 2003 SP1 CDsi. Boshqa CD-da Windows Server 2003 uchun ko’plab ixtiyoriy ravishda o’rnatiladigan xususiyatlar qo’shilgan. R2 yangilanishi Itanium uchun chiqarilmagan Windows Server 2003 R2 Enterprise Edition tashqari, barcha x86 va x64 versiyalari uchun chiqarildi.

Windows XP x64 va Server 2003 x64 nashrlari

2005 yil 25 aprelda Microsoft Windows XP Professional x64 Edition va Windows Server 2003, x64 Editions-ni Standard, Enterprise va Datacenter SKU-larida chiqardi. Windows XP Professional x64 Edition versiyasi Windows XP uchun x86-64 shaxsiy kompyuterlar. Bu x86-64 arxitekturasi tomonidan taqdim etilgan 64 bitli kengaytirilgan xotira manzili maydonidan foydalanish uchun mo’ljallangan.^[24]

Windows XP Professional x64 Edition-ga asoslangan Windows Server 2003 server xususiyatlari o’chirilgan va mijoz xususiyatlari qo’shilgan holda kod bazasi. Ikkalasi ham Windows Server 2003 x64 va Windows XP Professional x64 Edition bir xil yadrolardan foydalanadi.^[25]

Windows XP Professional x64 nashr bilan aralashmaslik kerak Windows XP 64-bitli nashr, ikkinchisi uchun mo’ljallangan edi Intel Itanium protsessorlar.^[26][27] Dastlabki rivojlanish bosqichlarida Windows XP Professional x64 Edition nomi berildi 64-bit kengaytirilgan tizimlar uchun Windows XP 64-bit versiyasi.^[28]

Eski kompyuterlar uchun Windows asoslari

2005 yil iyul oyida Microsoft a ingichka mijoz deb nomlangan Windows XP Service Pack 2 versiyasi Eski kompyuterlar uchun Windows asoslari (WinFLP). Bu faqat mavjud Dasturiy ta’minot xaridorlar. WinFLP-ning maqsadi kompaniyalarga Windows 95, 98 va Me operatsion tizimida ishlaydigan eski kompyuterlar uchun kelgusi bir necha yil davomida yamalar va yangilanishlar bilan qo’llab-quvvatlanadigan yangilanish imkoniyatini berishdir. Aksariyat foydalanuvchi dasturlari odatda Terminal Services yoki yordamida uzoqdagi kompyuterda ishlaydi Citrix.

Vizual ravishda Windows XP bilan bir xil bo’lishiga qaramay, u ba’zi farqlarga ega. Masalan, agar ekran 16 bit rangga o’rnatilgan bo’lsa, Windows 2000 savat belgisi va ba’zi XP 16 bitli belgilar paydo bo’ladi. Bo’yoq va Jungle kabi ba’zi o’yinlar ham mavjud emas.

Windows Home Server

Windows Home Server (kod nomi Q, Quattro) — bu server mahsulotiga asoslangan Windows Server 2003, iste’molchilar uchun mo’ljallangan. Tizim 2007 yil 7 yanvarda e’lon qilingan Bill Geyts. Windows Home Server dasturini shaxsiy kompyuterga o’rnatiladigan konsol dasturi yordamida sozlash va nazorat qilish mumkin. Media Sharing, mahalliy va masofaviy disklarni zaxiralash va fayllarni takrorlash kabi funktsiyalar barchasi funktsiyalar ro’yxatiga kiritilgan. Windows Home Server Power Pack 3-ning chiqarilishi qo’llab-quvvatladi Windows 7 Windows Home Server-ga.

Windows Vista va Server 2008

Windows Vista 2006 yil 30 noyabrda ishbilarmon mijozlar uchun — 2007 yil 30 yanvarda iste’molchilarning versiyalari chiqarildi. Windows Vista yangi cheklangan foydalanuvchi rejimini joriy etish orqali xavfsizlikni kuchaytirmoqchi edi Foydalanuvchi hisobini boshqarish, Windows XP-ning «sukut bo’yicha administrator» falsafasini almashtirish. Vista juda ko’p tanqid va salbiy matbuotning maqsadi bo’lgan va umuman olganda u qadar yaxshi baholanmagan, bu Windows 7 operatsion tizimining nisbatan tez chiqarilishiga olib kelgan.

Vista-ning Windows-ning oldingi versiyalari, Windows 95 va undan keyingi versiyalaridan bir asosiy farqi shundaki, dastlabki ishga tushirish tugmasi aylana shaklidagi Windows belgisi bilan almashtirildi (Start Orb deb nomlanadi). Vista-da yangi grafik xususiyatlar mavjud Windows Aero GUI, yangi ilovalar (masalan Windows taqvimi, Windows DVD Maker va ba’zi yangi o’yinlar, shu jumladan Shaxmat, Mahjong va Binafsharang joy ),^[29] Internet Explorer 7, Windows Media Player 11 va ko’plab asosiy me’moriy o’zgarishlar. Windows Vista-da NT 6.0 versiya raqami mavjud. Windows Vista chiqarilgandan beri ikkita xizmat paketiga ega.

Windows Vista yuboriladi oltita nashr:^[30]

• Boshlovchi (faqat rivojlanayotgan mamlakatlarda mavjud)
• Home Basic
• Home Premium
• Biznes
• Korxona (faqat yirik biznes va korxonalar uchun mavjud)
• Ultimate (Home Premium va Enterprise-ni birlashtiradi)

All editions (except Starter edition) are currently available in both 32-bit and 64-bit versions. The biggest advantage of the 64-bit version is breaking the 4 gigabyte memory barrier, which 32-bit computers cannot fully access.

Windows Server 2008

Windows Server 2008, released on February 27, 2008, was originally known as Windows Server Codename «Longhorn». Windows Server 2008 builds on the technological and security advances first introduced with Windows Vista, and is significantly more modular than its predecessor, Windows Server 2003.

Windows Server 2008 ships in ten editions:

• Windows Server 2008 Standard Edition (32-bit and 64-bit)
• Windows Server 2008 Enterprise Edition (32-bit and 64-bit)
• Windows Server 2008 Datacenter Edition (32-bit and 64-bit)
• Windows HPC Server 2008
• Windows Web Server 2008 (32-bit and 64-bit)
• Windows Storage Server 2008 (32-bit and 64-bit)
• Windows Small Business Server 2008 (64-bit only)
• Windows Essential Business Server 2008 (32-bit and 64-bit)
• Windows Server 2008 for Itanium-based Systems
• Windows Server 2008 Foundation Server

Windows 7 and Server 2008 R2

Windows 7 was released to manufacturing on July 22, 2009, and reached general retail availability on October 22, 2009.^[31][32] It was previously known by the codenames Blackcomb and Vienna. Windows 7 has the version number NT 6.1. Since its release, Windows 7 has had one service pack.

Some features of Windows 7 are faster yuklash, Device Stage, Windows PowerShell, less obtrusive User Account Control, multi-touch, and improved window management.^[33] Features included with Windows Vista and not in Windows 7 include the sidebar (although gadgets remain) and several programs that were removed in favor of downloading their Windows Live hamkasblari.

Windows 7 ships in six editions:^[34]

• Starter (available worldwide)
• Home Basic
• Home Premium
• Professional
• Enterprise (available to volume-license business customers only)
• Yakuniy

In some countries (Austria, Belgium, Bulgaria, Croatia, Cyprus, Czech Republic, Denmark, Estonia, Finland, France, Germany, United Kingdom, Greece, Hungary, Iceland, Ireland, Italy, Latvia, Liechtenstein, Lithuania, Luxembourg, Malta, Netherlands, Norway, Poland, Portugal, Romania, Slovakia, Slovenia, Spain, Sweden, and Switzerland)^{[iqtibos kerak ]}, there are other editions that lack some features such as Windows Media Player, Windows Media Center and Internet Explorer—these editions were called names such as «Windows 7 N.»Microsoft focuses on selling Windows 7 Home Premium and Professional. All editions, except the Starter edition, are available in both 32-bit and 64-bit versions.Unlike the corresponding Vista editions, the Professional and Enterprise editions are supersets of the Home Premium edition.

Da Professional ishlab chiquvchilar konferentsiyasi (PDC) 2008, Microsoft also announced Windows Server 2008 R2, as the server variant of Windows 7. Windows Server 2008 R2 ships in 64-bit versions (x64 va Itanium ) faqat.

Windows Thin PC

In 2010, Microsoft released Windows Thin PC or WinTPC, which is a feature-and size-reduced locked-down version of Windows 7 expressly designed to turn older PCs into thin clients. WinTPC is available for software assurance customers and relies on bulutli hisoblash in a business network. Wireless operation is supported since WinTPC has full wireless stack integration, but wireless operation may not be as good as the operation on a wired connection.^[35][36]

Windows Home Server 2011

Windows Home Server 2011 code named ‘Vail’^[37] was released on April 6, 2011.^[38] Windows Home Server 2011 is built on the Windows Server 2008 R2 code base and removed the Drive Extender drive pooling technology in the original Windows Home Server release.^[39] Windows Home Server 2011 is considered a «major release».^[37] Its predecessor was built on Windows Server 2003. WHS 2011 only supports x86-64 apparat.

Microsoft decided to discontinue Windows Home Server 2011 on July 5, 2012 while including its features into Windows Server 2012 Essentials.^[40] Windows Home Server 2011 was supported until April 12, 2016.^[41]

Windows 8 and Server 2012

On October 26, 2012, Microsoft released Windows 8 to the public. One edition, Windows RT, runs on some system-on-a-chip devices with mobile 32-bit ARM (ARMv7) processors. Windows 8 features a redesigned user interface, designed to make it easier for touchscreen users to use Windows. The interface introduced an updated Start menu known as the Start screen, and a new full-screen application platform. The desktop interface is also present for running windowed applications, although Windows RT will not run any desktop applications not included in the system. On the Building Windows 8 blog, it was announced that a computer running Windows 8 can boot up much faster than Windows 7.^[42] New features also include USB 3.0 qo’llab-quvvatlash, Windows do’koni, the ability to run from USB drives with Windows To Go va boshqalar. Windows 8 was given the kernel number NT 6.2, with its successor 8.1 receiving the kernel number 6.3. So far, neither has had any service packs yet, although many consider Windows 8.1 to be a service pack for Windows 8.

Windows 8 is available in the following editions:

• Windows 8
• Windows 8 Pro
• Windows 8 Enterprise
• Windows RT

The first public preview of Windows Server 2012 and was also shown by Microsoft at the 2011 Microsoft Worldwide Partner Conference.^[43]

Windows 8 Release Preview and Windows Server 2012 Release Candidate were both released on May 31, 2012.^[44] Product development on Windows 8 was completed on August 1, 2012, and it was released to manufacturing the same day.^[45] Windows Server 2012 went on sale to the public on September 4, 2012. Windows 8 went on sale October 26, 2012.

Windows 8.1 and Windows Server 2012 R2 were released on October 17, 2013. Windows 8.1 is available as an update in the Windows do’koni uchun Windows 8 users only and also available to download for clean installation.^[46] The update adds new options for resizing the live tiles on the Start screen.^[47]

Windows 10 and Server 2016

Windows 10 is the current release of the Microsoft Windows operating system. Unveiled on September 30, 2014, it was released on July 29, 2015.^[48] It was distributed without charge to Windows 7 and 8.1 users for one year after release. A number of new features like Kortana, Microsoft Edge web browser, the ability to view Windows Store apps as a window instead of fullscreen, virtual desktops, revamped core apps, Continuum, and a unified Settings app were all features debuted in Windows 10. Microsoft has announced that Windows 10 will be the last major version of its series of operating systems to be released. Instead, Microsoft will release major updates to the operating system via download or in Windows yangilanishi, similar to the way updates are delivered in macOS.^[49]

So far, nine major versions of Windows 10 have been released, with the version 19H2 being the latest stable release, and 20H2 as the latest preview version.

Stable releases

• Version 1507 (codenamed Threshold 1) was the original version of Windows 10 and released in July 2015.^[50]
• Version 1511, announced as the November Update and codenamed Threshold 2. It was released in November 2015. This update added many visual tweaks, such as more consistent context menus and the ability to change the color of window titlebars. Windows 10 can now be activated with a product key for Windows 7 and later, thus simplifying the activation process and essentially making Windows 10 free for anyone who has Windows 7 or later, even after the free upgrade period ended. A «Find My Device» feature was added, allowing users to track their devices if they lose them, similar to the Mening iPhone-ni toping service that Apple offers. Controversially, the Start menu now displays «featured apps». A few tweaks were added to Microsoft Edge, including tab previews and the ability to sync the browser with other devices running Windows 10.^[51][52] Kernel version number: 10.0.10586.
• Version 1607, announced as the Yubiley yangilanishi and codenamed Redstone 1. It was the first of several planned updates with the «Redstone» codename. Its version number, 1607, means that it was supposed to launch in July 2016, however it was delayed until August 2016. Tons of new features were included in the version, including more integration with Cortana, a dark theme, browser extension support for Microsoft Edge, click-to-play Flash by default, tab pinning, web notifications, swipe navigation in Edge, and the ability for Windows Hello to use a fingerprint sensor to sign into apps and websites, similar to Touch ID on the iPhone. Also added was Windows Ink, which improves digital inking in many apps, and the Windows Ink Workspace which lists pen-compatible apps, as well as quick shortcuts to a sticky notes app and a sketchpad. Microsoft, through their partnership with Kanonik, integrated a full Ubuntu bash shell via the Linux uchun Windows quyi tizimi. Notable tweaks in this version of Windows 10 include the removal of the controversial password-sharing feature of Microsoft’s Wi-Fi Sense service, a slightly redesigned Start menu, Tablet Mode working more like Windows 8, overhauled emoji, improvements to the lock screen, calendar integration in the taskbar, and the O’limning ko’k ekrani now showing a QR kod which users can scan to quickly find out what caused the error.^[53] This version of Windows 10’s kernel version is 10.0.14393.
• Version 1703, announced as the Ijodkorlarning yangilanishi and codenamed Redstone 2. Features for this update include a new Paint 3D application, which allows users to create and modify 3D models, integration with Microsoft’s HoloLens and other «mixed-reality» headsets produced by other manufacturers, Windows My People, which allows users to manage contacts, Xbox game broadcasting, support for newly developed APIs such as WDDM 2.2, Dolby Atmos support, improvements to the Settings app, and more Edge and Cortana improvements. This version also included tweaks to system apps, such as an address bar in the Ro’yxatdan o’tish kitoblari muharriri, Windows PowerShell being the default command line interface instead of the Buyruqning tezligi and the Windows Subsystem for Linux being upgraded to support Ubuntu 16.04.^[54] This version of Windows 10 was released on April 11, 2017 as a free update.^[55]
• Version 1709, announced as the Kuz ijodkorlarining yangilanishi and codenamed Redstone 3. It introduced a new design language—the Ravon dizayn tizimi and incorporates it in UWP apps such as Calculator. It also added new features to the photos application, which were once available only in Windows Movie Maker.
• Versiya 1803, announced as the Aprel 2018 yangilanishi and codenamed Redstone 4 introduced Timeline, an upgrade to the task view screen such that it has the ability to show past activities and let users resume them. The respective icon on the taskbar was also changed to reflect this upgrade. Strides were taken to incorporate Fluent Design into Windows, which included adding Acrylic transparency to the Taskbar and Taskbar Flyouts. The Settings App was also redesigned to have an Acrylic left pane. Variable Fonts tanishtirildi.
• Version 1809, announced as the Windows 10 October 2018 Update and codenamed Redstone 5 among new features, introduced Dark Mode for File Explorer, Your Phone App to link Android phone with Windows 10, new screenshot tool called Snip & Sketch, Make Text Bigger for easier accessibility, and Clipboard History and Cloud Sync.
• Version 1903, announced as the Windows 10 May 2019 Update, codenamed 19H1. It added many new features including the addition of a light theme to the Windows shell and a new feature known as Windows Sandbox, which allowed users to run programs in a throwaway virtual window.
• Version 1909, announced as the Windows 10 November 2019 Update, codenamed 19H2. It unlocked many features that were already present, but hidden or disabled, on 1903, such as an auto-expanding menu on Start while hovering the mouse on it, One Drive integration on Windows Search and creating events from the taskbar’s clock. Some PCs with version 1903 had already enabled these features without installing 1909.
• Version 2004, deb nomlangan Windows 10 May 2020 Update, codenamed 20H1. It introduces several new features such as renaming virtual desktops, GPU temperature control and type of disk on task manager, chat-based interface and window appearance for Cortana, and cloud reinstalling and quick searches (depends from region) for search home.
• Version 20H2, named the Windows 10 October 2020 Update, Codenamed 20H2. It introduces resizing the start menu panels, a graphic mode for Calculator, process architecture view on task manager’s Details pane, and optional drivers delivery from Windows Update and an updated in-use location icon on taskbar.

Preview versions

• Dev Channel, it flights new features from the «RS_PRERELEASE» branch and isn’t tied to any specific release of Windows 10.

Windows Server 2016

Windows Server 2016 is a release of the Microsoft Windows Server operating system that was unveiled on September 30, 2014. Windows Server 2016 was officially released at Microsoft’s Yondirish Conference, September 26–30, 2016.^[56]

Windows Server 2019

Windows Server 2019 is a release of the Microsoft Windows Server operating system.

Windows Server 2019 was announced on March 20, 2018, and the first Windows Insider preview version was released on the same day. It was released for general availability on October 2, 2018.

On October 6, 2018, distribution of Windows version 1809 (build 17763) was paused while Microsoft investigated an issue with user data being deleted during an in-place upgrade. It affected systems where a user profile folder (e.g. Documents, Music or Pictures) had been moved to another location, but data was left in the original location. As Windows Server 2019 is based on the Windows version 1809 codebase, it too was removed from distribution at the time, but was re-released on November 13, 2018. The software product life cycle for Server 2019 was reset in accordance with the new release date.

Shuningdek qarang

• Operatsion tizimlarni taqqoslash
• Operatsion tizimlarning tarixi
• Microsoft kod nomlari ro’yxati

Adabiyotlar

Qo’shimcha o’qish

1-qism: Windows Dawn

Nyu-York shahridagi Plazma mehmonxonasida, 10 noyabr 1983 yilda, Microsoft korporatsiyasi Microsoft Windows-ni, grafik foydalanuvchi interfeysi (GUI) va IBM kompyuterlari uchun juda ko’p ish muhitini ta’minlaydigan keyingi avlod operatsion tizimini rasmiy ravishda e’lon qildi.

Interface Manager dasturini tanishtirish

Microsoft 1984-yil aprel oyiga qadar yangi mahsulotni sotuvga qo’yishni va’da qildi. Windows-ning Interface Manager-ning asl ismi ostida chiqarilgan bo’lishi mumkin edi, agar Rowland Hanson Microsoft-ning asoschisi Bill Geytsni Windowsning juda yaxshi nomga ega ekanligiga ishonmasa edi.

Windows-ning eng yaxshi ko’rinishi bormi?

1983 yilning noyabrida Bill Geyts Windowsning beta versiyasini IBMning bosh honchosiga ko’rsatdi. Ularning javoblari, ehtimol, o’zlarining «Top View» operatsion tizimida ishlayotgani sababli, juda sust bo’lgan. IBM Microsoft-ga Microsoft-ga xuddi shu rag’batni Microsoftga bermagan, ular Microsoft-ning IBMga bergan boshqa operatsion tizimiga bergan. 1981-yilda MS-DOS IBM kompyuteriga ega bo’lgan juda muvaffaqiyatli operatsion tizimga aylandi.

Top View 1985-yilning fevral oyida DOS-ga asoslangan multitasking dastur menejeri sifatida GUI xususiyatlariga ega bo’lmagan holda chiqarildi. IBM, Yuqori ko’rinishning kelajakdagi versiyalarining GUIga ega bo’lishini va’da qildi. Ushbu va’da hech qachon saqlanib qolmagan va dastur ikki yil o’tib to’xtatilgan.

Apple’dan bir bayt

Shubhasiz, Bill Geyts IBM kompyuterlari uchun qanchalik muvaffaqiyatli GUI bo’lishini tushunib etdi. U Apple-ning Lisa kompyuterini, so’ngra muvaffaqiyatli Makintosh yoki Mac kompyuterini ko’rgan.

Ikkala Apple kompyuterida ajoyib grafik foydalanuvchi interfeysi ham mavjud edi.

Wimps

Side Note: Erta MS-DOS diehards MacOS (Makintosh operatsion tizimi) Windows, Icons, Sichqonchasi va Pointers interfeysi uchun «WIMP» qisqartmasi sifatida murojaat qilishni ma’qul ko’rdi.

Musobaqa

Yangi mahsulot sifatida Microsoft Windows kompaniyasi IBMning Yuqori ko’rinishidan va boshqalardan potentsial raqobatga duch keldi.

VisiCorp ning qisqa muddatli VisiOn, 1983 yil oktyabrida chop etilgan, birinchi kompyuterga asoslangan GUI edi. Ikkinchisi 1985 yilning boshida Digital Research tomonidan chop etilgan GEM (Graphics Environment Manager) edi. GEM va VisiOn ham muhim ahamiyatga ega bo’lgan uchinchi tomon ishlab chiqaruvchilari tomonidan qo’llab-quvvatlanmadi. Hech kim operatsion tizim uchun dasturiy ta’minot dasturlarini yozishni istamagani uchun hech qanday dastur ishlatilmaydi va hech kim uni sotib olishni xohlamaydi.

Microsoft nihoyat 20 noyabr kuni 1985 yilda Windows 1.0-ni, dastlabki va’da qilingan chop etilgan kundan deyarli ikki yil o’tgach, jo’natdi.

«Microsoft 1988-yilda eng yaxshi dasturiy ta’minot sotuvchisi bo’ldi va hech qachon qaytib kelmadi» — Microsoft Corporation

Apple Bytes Orqaga

Microsoft Windows versiyasi 1.0 buggy, xom va sekin deb baholandi. Ushbu qo’pol ishga tushirish Apple kompyuterlari tomonidan tahdid qilingan da’vo bilan yomonlashdi. 1985-yil sentyabr oyida Apple huquqshunoslari Bill Geytsga Windows 1.0 ning Apple mualliflik huquqi va patentlarini buzganligi va uning korporatsiyasi Apple savdo sirlarini o’marganligi haqida ogohlantirgan. Microsoft Windows shunga o’xshash ochilgan menyularga, karavotli oyna va sichqonchani qo’llab-quvvatlashga ega edi.

The Century of the Deal

Bill Geyts va uning bosh maslahatchisi Bill Neukom Apple kompaniyasining operatsion tizimining xususiyatlarini litsenziyalashga qaror qilishdi. Apple kelishib oldi va shartnoma tuzildi.

Microsoft korporatsiyasining Microsoft Windows versiyasi 1.0 versiyasida va kelajakda Microsoft dasturiy ta’minot dasturlarini ishlatish uchun Microsoft litsenziya shartnomasini yozgan. Ma’lum bo’lishicha, Bill Geytsning bu harakati Seattle Computer Products’dan QDOS sotib olish va uning ishonchli IBMga Microsoft-ning MS-DOS litsenziyalash huquqini saqlab qolishiga ruxsat berishga qaror qilgani kabi ajoyib edi. ( MS-DOS- dagi bizning xususiyatimizdagi ushbu silliq harakatlar haqida hamma narsani o’qib chiqishingiz mumkin.)

Windows 1.0 bozorda 1987 yil yanvar oyigacha, Aldus PageMaker 1.0 deb nomlangan Windows-mos dastur chiqarilgandan so’ng ishga tushirildi. PageMaker PC uchun birinchi WYSIWYG ish stoli nashriyot dasturi bo’ldi. Keyinchalik o’sha yili Microsoft Windows bilan ishlaydigan elektron jadvalni Excel deb e’lon qildi. Microsoft Word va Corel Draw kabi boshqa ommabop va foydali dasturlar Windowsni rag’batlantirishga yordam berdi, biroq Microsoft Windows ning yanada rivojlanishga muhtojligini tushundi.

Microsoft Windows versiyasi 2.0

1987-yil 9-dekabrda Microsoft Windows asosidagi kompyuterlar Mac-ga o’xshab ketadigan juda rivojlangan Windows versiyasini 2.0 chiqardi. Windows 2.0 dasturlari va fayllarini aks ettirish uchun simvollar, kengaytirilgan xotira qurilmalari va oynalari yopilgan derazalar uchun ishlab chiqilgan qo’llab-quvvatlandi. Apple Computer kompaniyasi 1985 yildagi litsenziya shartnomasini buzganlikda ayblanib, Microsoftga qarshi 1988 yilda da’vo arizasini ko’rib chiqdi.

Sizni nusxalash

O’z himoyasida, Microsoft, litsenziya shartnomasi aslida ularga Apple xususiyatlaridan foydalanish huquqini berdi. To’rt yillik suddan keyin, Microsoft g’alaba qozondi. Apple, Microsoftning 170 mualliflik huquqlarini buzgan deb da’vo qilmoqda. Sudlar litsenzion kelishuv Microsoft-ga to’qqizta mualliflik huquqidan foydalanish huquqini berdilar va Microsoft keyinchalik boshqa mualliflik huquqlarining mualliflik huquqi qonunlari bilan qamrab olinmasligi kerakligini sudlarga ishontirdi. Bill Geyts, Apple Xerox tomonidan ishlab chiqilgan Xerox ning Alto va Star kompyuteri uchun ishlab chiqilgan grafik foydalanuvchi interfeysidan g’oyalar olganini ta’kidladi.

1993 yil 1 iyunda Shimoliy Kaliforniya shtatidagi AQSh tuman sudining sudyasi Vaughn R. Uolker «Microsoft» ning Microsoft va Hewlett-Packard mualliflik huquqini himoya qilish bo’yicha kostyusida Microsoft foydasiga qaror qildi. Hakam Microsoft va Hewlett-Packard kompaniyasining Microsoft Windows 2.03 va 3.0 versiyalari hamda HP NewWave versiyalariga nisbatan mualliflik huquqining buzilishi bo’yicha oxirgi marta bekor qilingan da’vosini bekor qilishni so’radi.

Agar Microsoft da’volardan mahrum bo’lsa, nima sodir bo’lishi mumkin edi? Microsoft Windows hech qachon bugungi kunda hukmronlik qiladigan operatsion tizimga aylanmasdi.

1990 yil 22 mayda tanqidiy qabul qilingan Windows 3.0 versiyasi chiqarildi. Windows 3.0-da ishlab chiqilgan dastur menejeri va ikonalar tizimi, yangi fayl menejeri, o’n olti rangli qo’llab-quvvatlash va tezkorlik va ishonchlilik yaxshilandi. Eng muhimi, Windows 3.0 keng tarqalgan uchinchi tomonni qo’llab-quvvatladi. Dasturchilar Windows-ning mos keluvchi dasturiy ta’minotini yozishni boshlashdi, bu esa oxirgi foydalanuvchilarga Windows 3.0 ni sotib olish uchun sabab bo’ldi. Bir yil ichida uch million nusxada sotilgan va Windows nihoyat yoshga to’lgan.

1992 yil 6-aprelda Windows 3.1 chiqarildi. Dastlabki ikki oyda uch million nusxada sotilgan. Multimedia qobiliyati, obyektni ulash va joylashtirish (OLE), dasturni qayta ishga tushirish qobiliyati va yana ko’p narsalar bilan bir qatorda TrueType miqyosli shrift qo’llab quvvatlash qo’shildi. Windows 3.x 1997-yilgacha Windows 95 tizimini ishga tushirgan paytgacha kompyuterlarda o’rnatilgan raqamli operatsion tizim bo’ldi.

Windows 95

1995-yil 24-avgustda Windows 95 sotib olish isitmasida juda yaxshi bo’ldi, hatto uy kompyuterlari bo’lmagan iste’molchilar ham dastur nusxalarini sotib oldilar. Chikago kodi, Windows 95 juda foydalanuvchilar uchun qulay hisoblanadi. Integral TCP / IP stack, dial-up tarmog’i va uzoq fayl nomini qo’llab-quvvatlashni o’z ichiga olgan. Bundan tashqari, MS-DOS- ni oldindan o’rnatishni talab qilmaydigan Windows-ning birinchi versiyasi ham edi.

Windows 98

1998 yil 25 iyunda Microsoft Windows 98 ni chiqazdi. Bu Windows-ning MS-DOS yadrosiga asoslangan so’nggi versiyasi edi. Windows 98 ning Microsoft Internet-brauzeri «Internet Explorer 4» o’rnatilgan va USB kabi yangi kirish qurilmalariga ega.

Windows 2000

Windows 2000 (2000-yilda chop etilgan) Microsoft-ning NT texnologiyasiga asoslangan.

Microsoft endi Windows 2000 dan boshlab Windows uchun Internet orqali avtomatik dastur ta’minoti yangilanishlarini taklif qildi.

Windows XP

Microsoft-ga ko’ra, «Windows XP-da XP shaxsiy kompyuter foydalanuvchilari uchun taqdim etadigan innovatsion tajribalarni tasvirlaydi.» Windows XP 2001-yil oktyabrida chiqdi va yaxshi multimediali qo’llab-quvvatlash va ishlashni oshirdi.

Windows Vista

Codenamed Longhorn rivojlanish bosqichida, Windows Vista — Windowsning so’nggi nashridir.

Popular posts from this blog